Mexicaanse journalisten zoeken bescherming
Emilio Godoy
14 februari 2010
Journalisten en mensenrechtenactivisten zoeken wanhopig naar een manier om zichzelf te beschermen tegen aanvallen die met hun werk te maken hebben. De staat reageert niet erg snel, maar het Colombiaanse voorbeeld kan oplossingen brengen.
Vorig jaar werden dertien journalisten vermoord in Mexico, en dit jaar belooft niet veel beterschap nu al weer drie reporters gedood zijn zonder dat één van de daders berecht is. Volgens rapporten van de Verenigde Naties en Mensenrechtengroeperingen krijgen ook mensenrechtenactivisten te maken met aanvallen, vervolging en moord.
Tweede Colombia
“Mexico maakt nu mee wat Colombia in de jaren tachtig en negentig doormaakte, toen een systematische oorlog werd uitgevochten tegen bepaalde groepen, zoals journalisten”, zegt Andrés Morales, hoofd van de Colombiaanse Stichting voor de Persvrijheid. “Het is een probleem dat immense politieke wil vergt.” Morales was een van de deelnemers aan een seminarie deze week in de Mexicaanse hoofdstad, waar gezocht werd naar manieren om de journalisten en mensenrechtenactivisten te beschermen.
Er zijn gelijkenissen te vinden tussen Mexico en Colombia. Voor hun opmars in Mexico waren de drugkartels al een grote bron van geweld in Colombia, en in beide landen oefent het leger taken uit die traditioneel door de politie worden gedaan.
Bescherming
Na moorden op vakbondsafgevaardigden en mensenrechtenactivisten werd in Colombia in 2002 het Colombiaanse Comité voor Regelgeving en Risicoanalyse (CRER) opgericht, dat de bedreigingen onderzoekt.
“Het programma werd opgericht omdat de staat er niet in slaagde mensen te beschermen. Er bestaan internationale engagementen, maar de staat heeft die niet in de praktijk gebracht”, zegt Luis Novoa, een lid van de Colombiaanse delegatie. Oorspronkelijk beschermde de CRER enkel vakbondsleden en mensenrechtenactivisten, maar nu is de doelgroep uitgegroeid tot meer dan elfduizend personen in zestien categorieën, waaronder 171 journalisten en 1.400 mensenrechtenactivisten.
Als er een klacht binnenloopt bij de organisatie, kan die beschermende maatregelen nemen zoals een bodyguard, gepantserde auto of financiële steun. Uit de cijfers blijkt dat het programma succesvol is: in 2000 werden nog twaalf journalisten vermoord omwille van hun beroep, vorig jaar was dat cijfer gedaald tot één.
Het programma was succesvol, maar het imago kreeg vorig jaar een flinke deuk toen bleek dat het geïnfiltreerd was door het DAS, het belangrijkste Colombiaanse inlichtingenbureau. Uit het gerechtelijk onderzoek bleek dat DAS-agenten tewerkgesteld werden als veiligheidsagenten voor oppositieleiders om ze te bespioneren.