Migranten blijven toestromen op Sicilië

Vorige week maandag arriveerden 300 mensen in Augusta, een haven van de Siciliaanse provincie Syracuse. Onder hen de 19-jarige Ahmad en 22-jarige Mohammed. De twee Somaliërs ontmoeten elkaar in Libië, waar ze enkele maanden werkten om genoeg geld bij elkaar te krijgen voor de overtocht.

Lang willen Ahmed en Mohammed niet in Italië blijven. Ahmed hoopt dat hij naar België kan gaan, waar al enkele familieleden wonen, terwijl Mohammed naar Duitsland wil.

Voor Mohammed was de boottocht het zwaarste wat hij ooit in zijn leven heeft gedaan. ‘Maar nu ben ik hier, en zal alles beter worden.’ Ook Ahmed heeft duizend angsten uitgestaan, maar kijkt nu vooral vooruit. Hij hoopt in Europa te kunnen studeren voor dokter.

Ahmed had voor de overtocht wel gehoord van de tragedie met 700 slachtoffers, maar dat hield hem niet tegen: de risico’s in Somalië zijn groter dan die op de boten, zegt hij.

Kalme zee

‘Het weer is slecht geweest, maar kijk hoe kalm de zee vandaag is’, zegt een carabiniere, lid van de Italiaanse militaire politie. ‘We verwachten dat er nog heel veel mensen aankomen.’ Hoewel al meer dan 25.000 migranten Italië bereikt hebben dit jaar, is het eigenlijke ‘migratieseizoen’ nog niet begonnen.

Frontex wil op deze manier migranten afschrikken.

De zuidelijke EU-lidstaten kijken naar Europa voor hulp. Momenteel wordt er gepatrouilleerd op de Middellandse Zee onder de vlag van operatie Triton. Het Europese agentschap dat toeziet op de bewaking van de buitengrenzen, Frontex, wil op deze manier migranten afschrikken. Operatie Triton vervangt operatie Mare Nostrum, die zich breder ook met opsporing en redding bezighield.

Op een bijzondere Europese top over de vluchtelingencrisis in het Middellandse Zeegebied op 23 april, beslisten EU-leiders om de fondsen voor reddingsoperaties te verdrievoudigen. Maar dit is geenszins de ‘Europese oplossing’ voor de migratiecrisis.

‘Natuurlijk leiden meer capaciteit, meer schepen en meer vliegtuigen voor vroege detectie, tot een grotere kans om mensen te redden’, verklaart Ewa Moncure, de Frontex-woordvoerder in Catania. ‘Maar als mensen in boten de zee op worden gestuurd, zonder veiligheidsmateriaal, zonder voldoende water, kan niemand garanderen ze op tijd gevonden zullen worden en dat iedereen wordt gered.’

Terwijl EU-leiders blijven discussiëren over de mogelijkheid om de Libische territoriale wateren met schepen te blokkeren, en Zuid-Europese landen ervoor pleiten dat vluchtelingen beter worden verdeeld over alle lidstaten, is het aan de Siciliaanse autoriteiten en burgers om eerste hulp toe te dienen en de migranten op te vangen.

Sympathie

Augusta, een stad van ongeveer 40.000 inwoners, is een belangrijke basis voor de Italiaanse zeemacht in Sicilië. Het diende als hoofdkwartier van de Mare Nostrum-operatie tot die afliep in oktober 2014.

Ondanks protest van mensen die vinden dat gemeenten die het economisch al moeilijk hebben, zoals Augusta, geen migranten moeten opvangen, is er ook sympathie bij de bevolking – zeker als het om vluchtelingen gaat.

‘Het zijn mensen van vlees en bloed, net als wij. We kunnen hen niet in de steek laten’

‘Het zijn mensen van vlees en bloed, net als wij. We kunnen hen niet in de steek laten’, verklaart Alfonso, die een kraam heeft op de vismarkt. ‘Ze ontvluchten oorlog en armoede. Als we niet kunnen verhinderen dat ze vertrekken, moeten we ze helpen eenmaal ze de kust naderen.’

De meeste Sicilianen lijken toekomstige vluchtelingenstromen niet te vrezen. Maar ze voelen zich wel in de steek gelaten om met de situatie om te gaan, zoals een klant op de markt uitlegt: ‘Dit is een haven. We zijn het gewend om vreemdelingen te zien. De impact op ons dagelijks leven is beperkt. Toch moet er iets gebeuren om hen te helpen, en dat kunnen wij niet alleen. Dit is een Europese – zelfs globale – kwestie, en de EU moet in actie komen.’