Milieubeweging maakt brandhout van 'nieuw mondiaal bosbeleid'Wereldbank

Enkele weken geleden heeft de Wereldbank haar nieuwe plannen voor wereldwijd
bosbeleid voorgesteld. Die omvatten een aantal regels en richtlijnen die
volgens de bank een ommekeer zullen veroorzaken in de strijd tegen de
armoede en voor de bescherming van de bedreigde bossen op aarde. De
Wereldbank stelt dat haar nieuwe beleid een evenwicht probeert te bereiken
tussen armoedebestrijding en bosbescherming. Zo belooft de instelling alleen
nog financiële steun te verlenen aan ‘commerciële oogsten’ in gebieden waar
strenge ecologische evaluaties of gezaghebbende wetenschappelijke studies
zijn uitgevoerd. Clausules inzake ‘gemeenschappelijk bosbeheer’ en
‘bos-landbouw’ moeten leiden tot een vermindering van de armoede bij de
plaatselijke bevolking.

Maar allerlei actiegroepen die tijdens de vierjarige overlegperiode
gedetailleerd commentaar hebben verstrekt bij de voorgestelde beleidsplannen
beschouwen de nieuwe strategie van de Wereldbank als een grote stap
achteruit. Zij menen dat de bank de beoogde doelstellingen niet zal halen en
dat zelfs enkele van de verworvenheden uit het vorige beleidsplan uit 1991
zullen verloren gaan. Het nieuwe beleid is op zijn zachtst gezegd slordig,
zegt Jaya Ramesh van Greenpeace in de VS. Het plan biedt geen bescherming
voor het milieu. Het biedt ook geen enkele bescherming aan de bevolking. Het
voorziet geen beschermde zones en doet niets om de armoede te verlichten.
Het is een zwak beleid dat duidelijk geen rekening houdt met de inbreng, de
bekommernissen en de belangen van de bevolking.

De critici zijn bijzonder verbolgen over de ‘groenwaspraktijken’ van de
Bank, waarbij onder het mom van natuurbescherming schadelijke activiteiten
zouden worden uitgevoerd. De actiegroepen zijn vooral verontwaardigd over
het opheffen van het verbod op houtkap in sommige gebieden. Daarbij spelen
volgens Jaya Ramesh hoofdzakelijk commerciële belangen. Iedereen kan nu
zijn gang gaan. En wanneer andere landen in ontwikkelingslanden hout gaan
kappen, kunnen zij niet aansprakelijk worden gesteld. Hoe kun je zoiets
rijmen met de bescherming van de lokale bevolking?

De Wereldbank heeft al ontkend dat ze het kapverbod gewoon wil opheffen.
Bosadviseur Jim Douglas noemt het absurd dat de bank een verbod zou weghalen
en helemaal niets in de plaats zou voorzien. Hij zegt dat het verbod is
vervangen door een complexe reeks voorzieningen die bestaan uit een aantal
verboden, na te streven verboden en beperkingen. Twee jaar geleden kwam de
afdeling evaluatie van de Wereldbank tot de conclusie dat de bank er de
voorbije tien jaar met haar bosbeleid en het verbod op houtkap in tropische
wouden zelfs niet in geslaagd was de ontbossing zelfs maar te vertragen. Uit
het evaluatieverslag bleek dat de verwoestende en illegale houtkap in vele
ontwikkelingslanden nog steeds uitbreiding neemt.

Er is nog andere kritiek op het nieuwe bosbeleid. Zo is helemaal niet
duidelijk hoe de Wereldbank de situatie wil verbeteren van 500 miljoen
mensen die in armoede leven, zonder zelfs maar te raken aan de structurele
aanpassingsprogramma’s in sommige landen - vaak precies op aandringen van de
Wereldbank opgestart. Deze plannen sturen aan op vrijmaking van de handel,
groei gebaseerd op de export en privatisering. Dergelijke beleidslijnen
dwingen landen minder geld te spenderen aan milieuprogramma’s en hebben
geleid tot een toename van de houtuitvoer en besparingen in de
overheidsuitgaven voor bosbescherming.

Ten slotte stellen de actiegroepen dat het beleid van de Wereldbank evenmin
duidelijke normen oplegt voor het bepalen van aanvaardbare systemen van
certificering. Daardoor kunnen systemen gelden die onvoldoende streng en
absoluut niet geloofwaardig zijn.

Een aantal milieuactiegroepen heeft net voor de voorstelling van het nieuwe
bosbeleid hun bekommernissen nog eens per brief meegedeeld aan de
Wereldbank. Maar volgens hen is er helemaal geen rekening gehouden met hun
commentaar. De Wereldbank zou zich niet mogen inlaten met de houtkap of
andere projecten in het bedreigde tropische regenwoud, zegt Mark Helm van
‘Friends of the Earth’. Er is nu echt geen enkele plaats meer op aarde die
nog veilig is voor kettingzagen en tractoren.