Milieubewustzijn groeit in Istanboel

Istanboel is in het afgelopen jaar meer milieubewust geworden. Tot die conclusie komen betrokkenen een jaar na de opstand in het Turkse Gezi Park, die begon als een actie om bomen te redden en uitmondde in protesten tegen de regering in het hele land.

  • Mstyslav Chernov (CC BY-SA 3.0) Demonstrante in Gezi park. ‘Er was geen leider en er zat geen formele organisatie achter. Mensen werden wakker.’ Mstyslav Chernov (CC BY-SA 3.0)

‘Het is niet toevallig dat de demonstraties zijn aangezwengeld door een ecologische kwestie, door zorgen over stedelijke ontwikkeling’, zegt Morat Ozbank, docent politieke theorie aan de Bigli-universiteit en bestuurslid van de Turkse Groene Partij. ‘Later mondden ze uit in een mensenrechten- en democratiseringskwestie.’

Op 27 mei vorig jaar reden bulldozers Gezi Park in, een van de laatste groene ruimtes in het district Beyoglu in Istanboel en een “oase” op het Taksimplein. De bomen moesten verwijderd worden voor de bouw van een controversieel winkelcentrum in Ottomaanse stijl. Al snel blokkeerden demonstranten de activiteiten. Zij bleven vervolgens twintig dagen, totdat ze door de politie verwijderd werden.

Megaprojecten

Het geplande winkelcentrum was slechts één van de lange lijst megaprojecten die de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan op zijn lijstje heeft staan. Andere projecten zijn onder meer een derde brug over de Bosporus, een tunnel voor particuliere voertuigen onder dezelfde waterweg, het grootste vliegveld ter wereld en een tweede Bosporus aan de Aziatische kant van de stad.

Veel van deze projecten gaan door ondanks tegenstand van bijvoorbeeld Unie van Kamers van Turkse Ingenieurs en Architecten (TMMOB), die verantwoordelijk is voor onderzoek naar de potentiële milieugevolgen van de projecten.

Volgens Akif Burak Atlar, bestuurssecretaris van de Turkse Kamer van Stedelijke Planners, is bij alle genoemde projecten sprake van milieuschade. ‘De megaprojecten zijn desastreus voor Istanboel’, zegt hij. “Alle ontwikkeling levert wel ergens schade op. Stedelijke planning is een rationeel beroep, maar de regering luister niet naar rationele argumenten. Ze gooit onze publieke ruimte in de uitverkoop voor bouwprojecten.’

Atlar vindt dat elke wijk in Istanboel wettelijk recht zou moeten hebben op een bepaalde hoeveelheid groene ruimte, om zo te kunnen voldoen aan de standaarden voor stedelijke planning. Desondanks worden openbare parken in de stad opgeofferd. Buiten de stad verdwijnen bossen om ruimte te maken voor de derde brug en tweede Bosporus.

Solidariteit

Hoewel tegen al deze projecten bezwaar is gemaakt door verschillende kleine organisaties, kwam niets in de buurt van de acties in Gezi Park. ‘Gezi was een uniek moment in de Turkse geschiedenis’, zegt Atlar. ‘Er was geen leider en er zat geen formele organisatie achter. Mensen werden wakker.’
Een jaar later leeft deze beweging nog steeds, hoewel het beleid op het gebied van stedelijke planning niet veranderd is. De maatschappelijke organisaties en groepen proberen dat nog steeds te beïnvloeden.

Een van deze organisaties, de Noordelijke Bosverdediging, is een beweging van vrijwilligers die zich inzet voor het behoud van de bossen ten noorden van Istanboel. De beweging probeert projecten als de derde brug tegen te houden en motiveert stadsbewoners om de vernietiging van parken te stoppen.

Hoewel het vaak om kleinschalige initiatieven gaat, zijn ze wel essentieel voor de stad, zegt Cigdem Cidamli, een van de oprichters. ‘Kleine bewegingen kunnen minder veranderen dan grote bewegingen. Maar er kunnen geen grote bewegingen ontstaan zonder de kleine. We proberen via verschillende kanalen solidariteit op te wekken.’

Cidamli, Atlar en Ozbank zijn het erover eens dat de integratie van organisaties het belangrijkste wapenfeit van Gezi is tot nu toe. Veel buurten hebben inmiddels een eigen groep die zich bezighoudt met discussies rond stedelijke planning. Veel van deze groepen zijn opgegaan in grotere organisaties, zoals Taksim Solidariteit, Stedelijk Verweer Istanboel en de Noordelijke Bosverdediging. De protesten vorig jaar hebben de solidariteit versterkt, zegt Cidamli.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.