Miljoenen kinderen onbeschermd tegen mazelen en polio door pandemie

23 miljoen kinderen hebben vorig jaar hun basisvaccins tegen ziektes als mazelen, hersenvliesontsteking of polio gemist. De COVID-19-pandemie gooide roet in het eten en dreigt nu een hele generatie kinderen te benadelen, zeggen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en Unicef in een nieuw rapport.

Sommige van deze kinderen liepen een opvolgvaccin mis, maar wat de WHO en Unicef nog het meest zorgen baart is dat 17 miljoen kinderen geen enkel vaccin hebben ontvangen in 2020. De meeste van hen leven in conflictgebied, in afgelegen dorpen of in sloppenwijken waar de basisgezondheidszorg zo goed als volledig stil is gevallen tijdens de pandemie.

Vooral Zuidoost-Azië en de oostelijke regio rond de Middellandse Zee zijn het meest getroffen.

‘Zelfs nu landen schreeuwen om COVID-19-vaccins, zien we een enorme terugval in de andere vaccinaties, waardoor kinderen het risico lopen op erge maar te voorkomen ziekten zoals mazelen, polio of meningitis’, zegt Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de WHO.

‘Uitbraken van deze ziekten zouden catastrofaal zijn voor gemeenschappen die al strijden tegen COVID-19, waardoor het urgenter is dan ooit om te investeren in vaccinatie bij kinderen en ervoor te zorgen dat elk kind wordt bereikt.’

Onbeschermd

De officiële cijfers die de twee organisaties vandaag hebben vrijgegeven, zijn niet fraai. Veel kinderen misten door COVID een opvolgvaccin, maar de groep kinderen die zelfs hun eerste dosis niet hebben gekregen is nog veel groter. Zij zijn compleet onbeschermd tegen ziekten die ondertussen perfect te voorkomen zijn.

Vooral Zuidoost-Azië en de oostelijke regio rond de Middellandse Zee zijn het meest getroffen. Toch hebben zowat alle regio’s een toename gezien van het aantal kinderen die hun eerste vaccindoses in rook zagen opgaan.

In vergelijking met 2019 zijn er 3,5 miljoen kinderen die hun eerste dosis van het vaccin tegen difterie (kroep), tetanus en kinkhoest (DTP-1) niet hebben gekregen, terwijl er 3 miljoen minder kinderen werden ingeënt tegen de mazelen.

DTP-vaccin

‘De gevolgen zullen voor de meest kwetsbaren zijn’, zegt Henrietta Fore, uitvoerend directeur van Unicef.

De tien landen waar de minste kinderen in 2020 een DTP-1-vaccin hebben gekregen zijn India, Pakistan, Indonesië, de Filipijnen en Mexico, gevolgd door Mozambique, Angola, Tanzania, Argentinië en Venezuela.

Uit de gegevens blijkt dat ook meer kinderen een tweede of volgende vaccindosis hebben gemist. India ervaart bijvoorbeeld een bijzonder grote daling in de toediening DTP-3-vacins: van 91 procent naar 85 procent op een jaar tijd.

Ook het beeld voor de Amerika’s is verontrustend: de vaccinatiegraad voor DTP daalde daar in 2020 tot slechts 82 procent van de kinderen. In 2016 was dat nog 91 procent.

HPV-virus

In de landen waar vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV) werd ingevoerd, het virus dat jonge meisjes beschermt tegen de ontwikkeling van baarmoederhalskanker op latere leeftijd, blijken door de sluiting van de scholen tijdens de lockdowns, 1,6 miljoen minder prikken te zijn gezet.

‘Dit zijn allemaal onthutsende cijfers’, zegt Seth Berkley, ceo van vaccinalliantie Gavi. ‘Laat dit een wake-up call zijn. We kunnen niet toestaan dat de aandacht voor COVID-19 de heropleving van dodelijke maar te voorkomen ziektes betekent. De toekomst en de gezondheid van miljoenen kinderen en hun gezinnen hangt hiervan af.’