MIT-wetenschappers: streng kwikbeleid is hoogdringend

Wetenschappers van het MIT zijn ongerust nadat berekeningen hebben uitgewezen dat voor elke vijf jaar dat landen kwikbeleid uitstellen, de impact ervan met 14 procent afneemt.

Kwik is een toxisch metaal. De verbranding van stoffen die kwik bevatten (zoals steenkool) veroorzaakt een giftig gas dat tot een jaar door de atmosfeer kan drijven voordat het zich vestigt in watersystemen zoals oceanen, rivieren en meren. Daar kan het zich als giftig methylkwik in vissen ophopen en uiteindelijk de mensen die de vis consumeren schade berokkenen.

Bovendien kan kwik dat eerder werd uitgestoten, door verdamping opnieuw in de atmosfeer terechtkomen. Deze zogeheten ‘legacy-emissies’ komen zo een tweede keer in omloop en kunnen elders weer worden afgezet, waardoor een cyclus ontstaat waarin een groeiende poel van giftig kwik kan circuleren en het milieu decennialang of zelfs eeuwen kan vervuilen.

Cyclus van verontreiniging

Een recente studie van wetenschappers van het gezaghebbende Massachusetts Institute of Technology (MIT) legde bloot dat hoe langer landen wachten om een degelijk kwik-reducerend beleid te installeren, hoe meer van deze legacy-emissies zullen accumuleren in de natuur. Als dat eenmaal gebeurt, hebben dezelfde maatregelen steeds minder impact, zeggen de wetenschappers.

‘We zullen nog lang met kwik te maken hebben, maar dat wordt nog meer als we de controle ervan uitstellen’

In hun paper die werd gepubliceerd in het vakblad Environmental Science and Technology, berekenden ze dat voor elke vijf jaar dat landen kwikbeleid uitstellen, de impact ervan met 14 procent afneemt. In andere woorden: elke periode van vijf jaar dat er gewacht wordt om iets te ondernemen tegen de uitstoot van kwik, zullen de maatregelen 14 procent strenger moeten zijn om hetzelfde resultaat te bekomen.

Ook ontdekten de onderzoekers dat afgelegen regio’s waarschijnlijk het meest te lijden zullen hebben onder vertragingen in kwik-controlerend beleid. Kwikverontreiniging in deze regio’s zal alleen maar toenemen, voornamelijk door de opeenstapeling van legacy-emissies die daarheen zijn gereisd en een cyclus van verontreiniging in stand houden.

‘De algemene boodschap is dat we snel actie moeten ondernemen’, zegt auteur Noelle Selin, universitair hoofddocent Atmosferische en Planetaire Wetenschappen aan het MIT. ‘We zullen nog lang met kwik te maken hebben, maar dat wordt nog meer als we de controle ervan uitstellen.’

Kwikverdrag

Het Minamataverdrag, een internationaal kwikverdrag, werd van kracht in augustus 2017. De naam verwijst naar de Japanse vissersplaats Minamata, waar grote delen van de bevolking in de jaren 1950-1960 ziek werden door de gevolgen van een kwikvergiftiging. Later bleek de vervuiling afkomstig van afvalwater van een nabijgelegen chemische fabriek.

Het verdrag houdt een globaal engagement in om de menselijke gezondheid en het milieu te beschermen door het verminderen van kwikuitstoot afkomstig van onder meer steenkoolverbrandingscentrales -verantwoordelijk voor een kwart van de wereldwijde kwikemissies. Andere bronnen zijn onder meer de kleinschalige goudmijnbouw, de productie van bepaalde metalen en van cement.

Het verdrag ijvert voor een snelle aanpak, maar bouwt in dat sommige bronnen zoals kolencentrales een uitstel tot tien jaar krijgen.

‘Waar veel modellen geen rekening mee houden is dat uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteit de legacy-emissies van de toekomst zijn’, zegt Selin. ‘De antropogene emissies van vandaag zijn de legacy-emissies van morgen.’