Moeders die kind verlaten, hadden zelf slechte jeugd

Nieuws

Moeders die kind verlaten, hadden zelf slechte jeugd

Mario Osava

21 februari 2006

Moeders die hun kind in de steek laten, zijn meestal zelf als kind ernstig verwaarloosd of misbruikt, blijkt uit Braziliaans onderzoek. Brazilië werd de afgelopen weken geconfronteerd met een reeks dramatische gevallen van vrouwen die hun kind doodden of te vondeling legden.

Volgens Lidia Dobrianskij Weber, de psycholoog van de Federale Universiteit van Paraná die het onderzoek begeleidde, is armoede zelden de aanleiding voor het in de steek laten van kinderen. De grootste gemene deler onder moeders die hun kind verlieten, is dat ze zelf als kind werden verwaarloosd.

Het onderwerp beheerst de Braziliaanse media sinds op 28 januari een twee maanden oude baby werd gered uit een meertje in Belo Horizonte, de hoofdstad van de zuidwestelijke staat Minas Gerais. Het kind was in een plastic zak gestopt die was vastgebonden aan een stuk drijfhout.

In de daaropvolgende weken kwamen nieuwe gevallen aan het licht van moeders die hun kind hadden verlaten of zelfs vermoord. In Sao Paulo, de grootste stad van Brazilië, werden tussen november en januari 67 in de steek gelaten kinderen ondergebracht bij gemeentelijke opvanghuizen.

Er worden echter veel meer baby’s achtergelaten in warenhuizen, kerken of op straat dan in de kranten wordt gemeld. Alleen de meest dramatische gevallen halen de media, zegt Weber. Ook vinden er veel illegale adopties plaats. In dat geval registeren adoptiefouders het kind als hun biologische kind.

Voor het onderzoek werden 21 vrouwen ondervraagd die hun kinderen in de steek hadden gelaten en 21 die dat niet hadden gedaan. De vrouwen woonden allemaal in de sloppenwijken van Curitiba. Hun socio-economische situatie was identiek, zegt Weber.

Het grootste verschil tussen de twee groepen vrouwen bleek de gezinssituatie waarin zelf opgroeiden. De vrouwen die hun kinderen in de steek lieten, bleken uit problematische gezinnen te komen en in veel gevallen was er sprake van fysiek misbruik. Bij de andere vrouwen was dat niet zo.

Moeders behandelen hun kinderen net zoals ze vroeger zelf als kind behandeld zijn, concludeert Weber. Opvoeding van kinderen is cultureel bepaald en wordt volgens haar van generatie op generatie doorgegeven. Een cyclus van misbruik en verwaarlozing kan alleen doorbroken worden door ingrijpen van buitenaf.

De vrouwen die hun kind verlieten, hielden er doorgaans niet de waarden op na die in de samenleving gebruikelijk zijn. Ze waren volgens Weber erg open over hun motieven en toonden nauwelijks schuldgevoel over hun daad. Sommige moeders rechtvaardigden hun besluit met het argument dat ze de vrijheid wilden hebben om naar feestjes te kunnen gaan, anderen hadden geen zin in de last van de zorg voor een kind, aldus Weber. Een van de moeders vertelde dat ze simpelweg vergeten was haar kind mee naar huis te nemen toen ze uit was. Het kind bleef achter op een biljarttafel.

Het grote aantal in de steek gelaten kinderen zorgt ervoor dat weeshuizen en andere opvanginstituten in Brazilië overvol zitten. Paradoxaal genoeg zijn er tegelijkertijd lange wachtlijsten voor adoptie van een kind. De meeste kinderen in instituten kunnen niet geadopteerd worden omdat hun biologische ouders nog steeds de voogdij hebben.

In Brazilië wordt nu gestudeerd op wetgeving waarin een duidelijker definitie van ‘verlating’ wordt vastgelegd. Die wet moet het mogelijk moet maken de biologische ouders de voogdij te ontnemen als ze geen verantwoordelijkheid nemen voor hun kind. (JS)