Donald Trump lanceerde dinsdag een frontale aanval op het nucleair akkoord met Iran. Na een bijeenkomst van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad, Duitsland, Iran en de EU, zette Federica Mogherini woensdagavond de puntjes op de i: het nucleair akkoord werkt, iedereen erkent dat, en dat is een belangrijk strategisch gegeven in de wereld van vandaag.
NEW YORK – Donald Trump noemde het nucleaire akkoord tussen Iran en de internationale gemeenschap ‘de slechtste transactie die de VS ooit ondertekend hebben’ en ‘een schande voor de VS’, een akkoord dat hij niet zou naleven ‘als het dient om achter de schermen toch een atoomprogramma op te bouwen’. Het klonk dinsdag als een aankondiging van het einde van het akkoord uit 2015, officieel gekend als het Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA).
CC Gie Goris (CC BY-NC 2.0)
Het was voorspelbaar dat de Iraanse president Rouhani tijdens zijn toespraak voor de VN woensdag alle kritiek op het akkoord en vooral de insinuatie dat Iran intussen toch zou doorwerken aan een (militair) atoomprogramma zou verwerpen. De Iraanse president voegde er aan toe dat de JCPOA ‘tot de internationale gemeenschap behoort en niet tot één of twee landen.’
‘Alle partijen zijn het erover eens dat Iran het nucleair akkoord uitvoert’
Op woensdagavond vond een vergadering plaats van de partijen die het akkoord onderhandeld hadden. De EU buitenlandminister, Federica Mogherini, zat de vergadering voor en sprak daarna met de pers. ‘Alle partijen zijn het erover eens dat Iran het nucleair akkoord uitvoert. Dat is nu al 8 maal vastgesteld door het IAEA, en het is alleen die organisatie die dat als onafhankelijke instantie nagaat en kan certificeren’, zei Mogherini. Ze voegde er desgevraagd aan toe dat dit ook betekent dat de Verenigde Staten dat erkennen.
‘Het is geen kleine verdienste in de wereld van vandaag dat er een non-proliferatieverdrag is dat echt werkt. Daarom is er ook geen behoefte om dit akkoord te heronderhandelen. En het is niet aan één land om dit akkoord op te zeggen of aan te passen. Het behoort zelfs niet tot 6 landen, maar tot de VN.’
Mogherini maakte verder duidelijk dat het JCPOA alleen handelt over het atoomprogramma van Iran. Dat de VS ook op andere punten hun relatie met Iran willen bekijken en daar eventueel stappen willen rond zetten, staat volkomen los van het atoomakkoord, beklemtoonde ze. Die “andere zaken” zijn onder andere de oorlog in Jemen, de oorlog in Syrië, mensenrechten …
Rouhani beloofde tijdens zijn speech vandaag dat Iran niet als eerste het JCPOA zal opzeggen of schenden, maar dat het wel ‘beslist en resoluut zal reageren op de schending ervan door eender welke partij’. Wat niet duidelijk is op dit moment, is hoe Iran zal reageren als de Amerikaanse regering of het parlement de sancties tegen Iran verder zal opvoeren, op basis van de “andere zaken”. Vanaf wanneer beschouwt Iran die toenemende economische agressie als een schending van het akkoord uit 2015?