Hoogste aantal doodstraffen wereldwijd sinds 2017

Het aantal doodstraffen uitgevoerd in naam van de wet bereikte in 2022 het hoogste punt in vijf jaar. Landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de stijging. Dat zegt mensenrechtenorganisatie Amnesty International in zijn jaarlijks rapport.

De Saoedische autoriteiten executeerden vorig jaar 196 mensen, het hoogste aantal in 30 jaar dat Amnesty in het land optekende. Ook in Iran was een sterke stijging te melden tegenover een jaar eerder, van 314 naar 576 doodstraffen. De VS gingen van 11 mensen in 2021 naar 18 mensen vorig jaar.

Wereldwijd werden vorig jaar maar liefst 883 executies vastgesteld, een stijging van 53 procent ten opzichte van 2021.

‘Landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika schonden het internationaal recht door het opgevoerde aantal executies in 2022. Ze toonden een compleet gebrek aan respect voor het recht op leven’, zegt Amnesty-woordvoerder Eva Davidova.

Geheime executies

De stijging was het meest opvallend in deze twee regio’s. Zo executeerde Saoedi-Arabië op 12 maart vorig jaar 81 mensen op één dag. Iran dreef de doodstraf op in een wanhopige poging om de volksopstand de kop in te drukken. Ook Egypte zit wereldwijd in de kopgroep met 24 executies.

‘Nu de doodstraf in veel landen tot het verleden behoort, is het tijd dat andere landen dit voorbeeld volgen.’
_{- Eva Davidova, Amnesty International}

Deze drie landen voerden 90 procent van alle terechtstellingen uit in 2022, of toch van de gedocumenteerde executies. Volgens Amnesty maakt China veruit het meest gebruik van de doodstraf, maar Beijing geeft er geen cijfers over vrij. Volgens het rapport gaat het naar schatting om duizenden executies per jaar, dus veel meer dan Saoedi-Arabië en Iran.

Naast China houdt ook Noord-Korea de toepassing van de doodstraf geheim, hoewel beide landen er volgens Amnesty op grote schaal gebruik van maken. Dat betekent dat het werkelijke doodstrafcijfer veel hoger ligt.

Afschaffing van de doodstraf

Toch biedt het rapport ook hoop: zes landen hebben de doodstraf geheel of gedeeltelijk afgeschaft. Kazachstan, Papoea-Nieuw-Guinea, Sierra Leone en de Centraal-Afrikaanse Republiek schaften de doodstraf voor alle misdrijven af, terwijl Equatoriaal-Guinea en Zambia de doodstraf afschaften voor gewone misdrijven.

Verder werden er in onder Liberia, Ghana en Maleisië belangrijke stappen gezet om de doodstraf niet meer uit te voeren.

‘Nu de doodstraf in veel landen tot het verleden behoort, is het tijd dat andere landen dit voorbeeld volgen. Landen als Iran, Saoedi-Arabië en ook China, Noord-Korea en Vietnam zijn nu met hun wrede acties in de minderheid. Deze landen moeten niet achterblijven en mensenrechten beschermen’, besluit Davidova.