Obama maakt Amerikaanse overheid transparanter
William Fisher
10 december 2009
De regering-Obama oogst bijval met haar "Open Government Directive", een richtlijn die federale overheidsdiensten verplicht tot meer transparantie. Toch is er ook kritiek dat overheidsinstellingen zich kunnen blijven verschuilen achter nationale veiligheid om misstanden te verbergen.
De nieuwe richtlijn van de regering-Obama verplicht de overheid om initiatieven te nemen die meer “transparantie, participatie en samenwerking” toelaten, met als doel een blijvend niveau van verantwoording te creëren. Elk overheidsorgaan moet een plan en deadlines opstellen van de acties die ondernomen worden. Obama had dergelijke maatregelen beloofd tijdens zijn eerste week als president.
De richtlijn bestaat uit vier onderdelen: de publicatie van informatie, het creëren van een cultuur van openheid, verbetering van de kwaliteit van gegevens en modernisering van het beleid om meer openheid toe te laten. Elke instelling moet voortaan een ‘open government’ webpagina maken en de bevolking in staat stellen om betrokken te worden bij de ontwikkeling van plannen. Het Witte Huis komt met een “Open Government Dashboard” om de plannen en de vorderingen n te volgen.
Bezorgdheid
De richtlijn is vanzelfsprekend niet van toepassing op geheime documenten en kent uitzonderingen voor “informatie die de nationale veiligheid in gevaar zou kunnen brengen.”
Vooral die laatste bepaling baart burgerrechtenactivisten zorgen. “We vrezen dat overheidsinstanties de nationale veiligheid kunnen inroepen om informatie te verbergen die te maken heeft met misbruik door de overheid”, zegt Jameel Jaffer van de burgerrechtenorganisatie American Civil Liberties Union (ACLU).
Zo maakt de ACLU zich zorgen over de weigering van het ministerie van Defensie om foto’s vrij te geven van misbruik van gevangenen en de weigering van de CIA om informatie te geven over ‘black sites’ in het buitenland, zegt Jaffer. Black sites zijn geheime locaties waar de CIA na de aanslagen van 9/11 terreurverdachten vasthield.
Toch is Jaffer blij met de nieuwe richtlijn, “met name omdat die specifieke, concrete stappen uitstippelt die de overheidsinstellingen moeten nemen om de transparantie te verbeteren. Zoals de richtlijn duidelijk maakt, zijn de principes van transparantie, participatie en samenwerking fundamenteel voor onze democratie.”