Oeganda wil de strengste anti-homowet ter wereld invoeren: homoseks kan bestraft worden met levenslange gevangenisstraffen. Gezagsdragers die overtredingen niet melden, kunnen drie jaar cel krijgen. MO* sprak met de Oegandees David Kato, homorechtenactivist bij SMUG (Sexual Minorities Uganda).
De regering van Botswana heeft deze week nog beslist een initiatief van de Amerikaanse regering te blokkeren, dat mikte op HIV-bestrijding bij homo’s. De homohaat spreidt zich uit over Afrika.
(Zuma zei in 2006 dat het homohuwelijk een schande vormt voor het land en voor God, BV).
Welke rol speelt religie in de anti-homogevoelens?
Onze politici laten zich meer leiden door religieuze argumenten dan door wetenschappelijke argumenten. Maar waarom zou Oeganda de religie van moslims en christenen moeten volgen om wetten op te stellen, in plaats van naar de wetenschappelijke werkelijkheid te kijken? Als gelovige is het verwarrend om te zien: ik zie daar geen enkele liefde in, de kerken prediken de doodstraf. Ze zouden liefde moeten prediken, maar verspreiden haat. Als de Oegandese wet religie wil gebruiken om wetten op te stellen, zou ik echt ontgoocheld zijn. Vandaar mijn bezoek hier: ik wil de wereld de haat laten zien die achter deze wetgeving schuil gaat.
Hoe kan je de anti-homogevoelens in Oeganda omkeren?
We willen in eerste instantie meer bewustzijn creëren in onze gemeenschap. Eerst praten we met mensen in onze omgeving over homoseksualiteit. Ze zien wat we doen en wie we zijn. We leren homo’s hun rechten kennen. En dat werpt zijn vruchten af: de recentste arrestaties van homo’s vonden vooral plaats buiten de hoofdstad Kampala, in afgelegen gebieden die we nog niet bereiken. De mensen kennen daar de wetgeving minder goed dus zijn ze kwetsbaarder. Er is veel nood aan extra middelen om die kennis en bewustzijn te kunnen verspreiden.
Bijna een half miljoen mensen wereldwijd tekenden een petitie tegen het wetsvoorstel. Een duwtje in de rug?
Het heeft niet geholpen, omdat de ondertekenaars allemaal blanken waren. In Oeganda wordt dat gezien als westerse invloed, dus nu circuleert een nieuwe petitie, waarvan de organisatoren willen dat alleen Afrikanen en Afrikaanse diaspora in het Westen die tekenen.
Werk je samen met Europese ngo’s?
SMUG werkt momenteel alleen samen met Amnesty International en met The East and Horn of Africa, een Afrikaanse mensenrechtenorganisatie. Beide zijn erg bezorgd over de mensenrechtensituatie in ons land. Maar een organisatie als ActionAid International is bang om de situatie van holebi’s aan te klagen, omdat ze vrezen dat hun reputatie beschadigd zou raken bij de overheden in Afrika waarmee ze samenwerkt. Na een gesprek met de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken heeft het land laten weten alle ontwikkelingshulp aan Oeganda, jaarlijks goed voor zo’n 50 miljoen dollar, te zullen intrekken indien de wet zou goedgekeurd worden.
Heb je zelf een relatie?
Nee, ik heb het veel te druk daarvoor.