Olieland Nigeria balanceert tussen klimaat en economie

Nigeria toonde tot nu toe weinig haast met het opstellen van de nationale doelstelling (INDC) die elk land moet inleveren voor de VN-klimaattop. In die doelstelling maken landen duidelijk waarvoor ze zich willen inzetten onder het nieuwe klimaatakkoord dat in december bereikt moet worden.

Nigeria is de op drie na grootste CO2-uitstoter van Afrika. Het land heeft al te maken met de gevolgen van de klimaatverandering. Vanuit het noorden nadert de Sahara, die de jihadistische groep Boko Haram helpt bij haar opstand en conflicten tussen boeren en herders aanwakkert in de centrale regio. Stijging van de zeespiegel en overstromingen hebben impact in het zuiden van het land.

In een rapport uit oktober 2014, stelt analist Maplecroft dat Nigeria, samen met Bangladesh, Ethiopië, India en de Filipijnen, behoort tot de landen met het grootste risico op conflicten die worden veroorzaakt door de klimaatverandering.

Afhankelijk van olie

Of Nigeria de CO2-uitstoot aanzienlijk kan terugdringen, hangt af van diverse factoren. Een daarvan is dat de economie bijna volledig afhankelijk is van olie. Inkomsten uit olie zijn goed voor een groot deel van het bruto binnenlandse product (bbp) van 500 miljard dollar. Het afbouwen van fossiele brandstoffen zal daarom geen hoge prioriteit hebben en een langdurig en kostbaar traject worden.

Een ander belangrijk punt is het energietekort in Nigeria. Het land produceert ongeveer 4.000 megawatt voor 170 miljoen mensen. Een groot deel van de bevolking stookt nog op hout en houtskool. In 2014 gebruikten Nigerianen minstens 12 miljoen liter diesel en benzine voor generators die dienden als back-up, volgens voormalig minister van Energie Chinedu Nebo. Het dagelijkse benzineverbruik van het land (inclusief dat van auto’s) bedraagt ongeveer 40 miljoen liter.

Het terugdringen van de vervuiling die hierdoor veroorzaakt wordt, vraagt om grote investeringen in hernieuwbare energie, zegt Olukayode Oladipo, klimaatveranderingsexpert en een van de drie consultants die voor de overheid werkt aan het INDC.

Vorig jaar zei voormalig minister van Financiën Ngozi Okonjo-Iweala dat het land jaarlijks 14 miljard dollar nodig heeft aan investeringen in energie en aanverwante infrastructuur. Oladipo stelt dat er een balans moet zijn tussen een toekomst met een lagere CO2-uitstoot en de realiteit op het gebied van economische ontwikkeling. ‘In Nigeria kijken we hoe we onze economie kunnen stimuleren door lager energieverbruik, zonder de economische groei te hinderen.’

Minister van Energie Chinedu Nebo noemde zonnepanelen nuttig voor afgelegen dorpen, maar wil ook inzetten op schone technologie voor kolen.

Landconflicten

Oladipo benadrukt dat het Nigeriaanse klimaatplan niet alleen betrekking heeft op brandstoffen, maar ook op de landbouw. Deels is dat om meer diverse inkomstenbronnen te stimuleren en als antwoord op het toenemend aantal conflicten over grondstoffen. Los van de activiteiten van Boko Haram in het noorden, die leidden tot de dood van minstens 20.000 mensen, is er sprake van landconflicten tussen boeren en herders. Bij die conflicten kwamen in de afgelopen jaren duizenden mensen om.

‘De rijke landen moeten de last niet afschuiven op kwetsbare landen.’

In mei van dit jaar vond de laatste aanval plaats. Fulani-veehoeders doodden volgens de Nigeriaanse media minstens 96 mensen in de centrale staat Benue.

De overheid erkent dat de klimaatverandering een van factoren is die leidt tot frequent bloedvergieten, naast ontwikkelingen als verstedelijking. Tot nu toe werd echter niet veel gedaan aan het probleem.

Oladipo verwacht dat Nigeria’s nieuwe leider, Muhammadu Buhari, meer zal doen om klimaatkwesties aan te pakken. In zijn inaugurele rede op 29 mei beloofde hij ‘een krachtige en constructieve speler in de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering’ te zijn.

Nnimmo Bassey van de Health of Mother Earth Foundation zegt dat voorstellen van Nigeria en Afrika in het algemeen, nauwelijks verwezenlijkt kunnen worden als rijke landen – de grootste vervuilers – hun beloften niet houden en de emissie sterk terugdringen. ‘Zij moeten de last niet afschuiven op kwetsbare landen.’

Aandringen op actie van rijke landen, inclusief de Verenigde Staten, zal een sleutelelement zijn in Nigeriaanse en Afrikaanse doelstellingen, zegt Oladipo.