Omstreden wapendeal leidt tot politieke afrekeningen

Nieuws

Omstreden wapendeal leidt tot politieke afrekeningen

Farah Khan

21 september 2003

Een omkoopschandaal rond de Zuid-Afrikaanse vice-president Jacob Zuma blijft voor opschudding zorgen. President Thabo Mbeki nam Zuma donderdag nadrukkelijk in bescherming en stelde dat hij zijn positie niet moet opgeven op basis van geruchten. Tegelijk kondigde de regering aan een onderzoek aan naar het verleden van Zuma's aanklager, Bulelani Ngcuka, die als spion voor het apartheidsregime zou hebben gewerkt.

Ngcuka heeft de zaak tegen Zuma onlangs bij gebrek aan bewijzen stilgelegd. Mbeki sprak zijn vertrouwen uit in Ngcuka en stelde diens beslissing niet in vraag. Zuma wordt ervan verdacht 60.000 euro smeergeld te hebben ontvangen van het Franse wapenbedrijf Thales. Zuid-Afrika betaalde in totaal voor 3,4 miljard euro oorlogschepen, duikboten, Agusta-helikopters en straaljagers bij Europese bedrijven.

Door de geruchten over spionage is Ngcuka in plaats van jager zelf het wild geworden. Tijdens de strijd tegen de apartheid in de jaren tachtig waren er binnen het ANC heel wat informanten voor het blanke minderheidsregime actief. Regeringswoordvoerder Joel Netshitenzhe beloofde binnen enkele weken uitsluitsel over de aantijgingen aan het adres van de aanklager. We willen vermijden dat het openbaar ministerie wordt verzwakt, aldus de woordvoerder.

Het wapendossier is niet alleen politiek maar ook economisch omstreden. Zuid-Afrika eiste van de wapenbedrijven investeringen in ruil voor de aankopen, maar de beloofde extra jobs blijven voorlopig uit. Het akkoord bevat te weinig controlemechanismen of meetbare criteria om na te gaan of de buitenlandse bedrijven zich aan hun beloften houden.

Toch is onderzoeker David Botha van het Institute for Strategic Studies naar eigen zeggen onder de indruk van het bereikte resultaat. Van de beloofde investeringen in de defensie-industrie - ter waarde van 2,1 miljard euro - zou in maart 2003 al een kwart zijn toegezegd. 38 bedrijven kregen contracten die 1677 banen zullen opleveren, aldus Botha. Van de 12 miljard euro investeringen in andere industrietakken zou binnen zeven tot elf jaar 5,2 miljard euro binnenstromen.

Een veelbesproken project voor een condomenfabriek in een fabriek in East Londen kwam alvast niet van de grond en bewijst dat de weg tussen een plan en de realisering ervan lang en onzeker is. Professor Paul Dunne noemt het vooropgestelde cijfer van 650.000 bijkomende banen in een nog te verschijnen boek alvast overambitieus.

Farah Khan

xml=2

Ref: af if