Ooggetuigenverslagen vanuit Ecuador
Kimja Vanderheyden, Nele Vandersteen en Dries Smeets
01 oktober 2010
Ecuador staat op zijn kop, na een dag en een avond van klaarblijkelijke poging tot staatsgreep. MO.be publiceert de verslagen van "correspondenten terplekke"
Quito. Een verslag van Kimja Vanderheyden
De dag van chaos, donderdag 30 september 2010, eindigde met een triomferende speech van de bevrijde president aan het presidentieel paleis om 22u. Na een op TV live te volgen reddingsoperatie, leger versus politie, werd de president na een meer dan 10 uur lange gijzeling bevrijd uit het politie-ziekenhuis waar hij sinds die ochtend vast zat. De noodtoestand geldt nog steeds, het land ontwaakt echter alsof er niets is gebeurd.
De aangekondigde besparingsmaatregel die de bonussen van politie en leger zouden verminderen lag aan de basis van de protesten in het hele land. De president gooide nog olie op het vuur door tijdens een toespraak uit te roepen dat wie hem wou vermoorden het maar moest doen. Toen hij kort daarna bij het verlaten van het politieregiment werd aangevallen en bevangen raakte door traangas vluchtte hij in het dichtstbijzijnde ziekenhuis waar hij meer dan 10 uur vastzat. Daar kondigde hij aan dat het om een staatsgreep ging en hij “gekidnapt” werd door de politie in het gebouw.
De publieke opinie twijfelt niet meer dat het om een poging tot staatsgreep ging, politieagenten en hun families ontkennen het echter met klem. Dat de media ook geviseerd werden wijst er wel op dat het om een georganiseerde coup was, klinkt het bij de pers zelf. Wat wel vaststaat is dat het land zonder politiemacht in een totale chaos vervallen is. Wie gisteren overvallen werd en naar het noodnummer belde kreeg geen antwoord. De bevolking nam dus het recht in eigen handen en de dieven die op heterdaad werden betrapt kregen hun “verdiende loon”.
Tussen 20.30u en 22u leek echter het hele land aan de televisie gekluisterd, toen de reddingsoperatie na een lange dag van onzekerheid doorging aan het politie ziekenhuis waar de president werd vastgehouden. Live beelden toonden een militaire parade die zich richting ziekenhuis bewoog, waarna de eerste schoten klonken. Een 30-tal minuten ging de confrontatie tussen het leger en de politie er hevig aan toe, een aantal geblindeerde wagens konden wel tussen de schoten in het ziekenhuis bereiken en de president meevoeren naar het presidentieel paleis, waar honderden sympathisanten urenlang op de afloop van de dag wachtten en de president met vreugdekreten ontvingen.
De toespraak van de president maakte duidelijk dat er repercussies zouden zijn tegen de geïdentificeerde politieagenten die het land op stelten hadden gezet. Balans van de dag: 2 doden en 74 gewonden, miljoenen dollars verlies voor het land.
Vrijdagochtend 1 oktober is alles rustig, de verkeerspolitie is aan het werk, patrouilles gaan de straat op met militairen als extra steun en de winkels en bedrijven zijn opnieuw operationeel. Scholen blijven wel gesloten en de noodtoestand blijft dus gelden, dat betekent geen massa evenementen en politieke onzekerheid.
Er is sprake van de “Muerte Cruzada” – Gekruiste Dood - regeling, waarbij het congres en parlement ontbonden zouden worden en nieuwe verkiezingen georganiseerd zouden worden. De ene persconferentie na de andere maakt alleszins duidelijk dat er wel degelijk repercussies zullen komen en dat het onderzoek naar wie achter de staatsgreep zit serieus zal gevoerd worden.
De bevolking ligt er echter niet van wakker, behalve wat discoursen in de media over een dag tot reflectie en vrede, gaat het leven voort. Het is dan ook niet de eerste keer dat de Ecuadoranen een dergelijke situatie meemaken, na 10 jaar van politieke onstabiliteit en staatsgrepen is er een soort onverschilligheid bij de bevolking. Het geringe vertrouwen dat er in de politie was, lijkt wel volledig gereduceerd tot nul deze keer.
Zie Wereldblog voor meer bijdragen van Kimja Vanderheyden
Quito. Een verslag van Nele Vandersteen en Dries Smeets
In een land als Ecuador is een betoging of staking van de politie een ramp, want vanaf het moment dat het duidelijk werd dat er geen politiemacht op de been was – de manifestatie kwam er erg onverwacht – sloten winkels, banken, reisbureaus, etc. hun deuren, werden de lessen in alle scholen geschorst, legden een aantal (overheids-) kantoren het werk neer en reed er omzeggens geen openbaar vervoer meer.
Kortom, het normale leven viel zowat stil onder het mom van gebrek aan veiligheid. Het is best wel een beetje raar om al die winkeltjes waar je anders even binnenliep nu plots gebarricadeerd te zien. Maar als toerist in het koloniale gedeelte van Quito heb je er weinig last van, het heeft zelfs iets gezellig, want van verkeer is er nauwelijks nog sprake, de mensen komen op straat en iedereen staat wat te keuvelen.
Naargelang de dag vorderde en we in onze Spaanse school het radionieuws een beetje volgden, bleek dat het er in het nieuwe gedeelte van de stad toch een beetje ruwer aan toe ging dan we vermoedden – dit werd later op de avond trouwens bevestigd door de beelden die we op TV zagen. De mensen begonnen ons af te raden om naar deze en gene plek te gaan en Ecuadoranen die we anders kenden als opgewekte mannetjes zagen er plots toch een beetje bezorgd uit.
Ondertussen was de president naar het hoofdkwartier van de Nationale politie in Ecuador getrokken om daar met de onruststokers over hun grieven te praten. Die hadden het echter blijkbaar niet zo begrepen en Correa werd met vanalles en nog wat, o.a. traangas, bekogeld en de politie zette zeer professioneel al de uitwegen uit hun hoofdkwartier af. De president van Ecuador was op dat moment dus effectief in zijn eigen hoofdstad gevangen genomen. Later, ’s avonds laat, werd hij door het leger bevrijd, iets wat met het nodige wapengeweld gepaard ging.
Al die tijd bevonden wij ons in het veilige en kalme oude gedeelte van Quito. Hier kwam je alleen regeringsgezinden tegen die er evenwel verschillende meningen op nahielden wat de actualiteit betrof. Zo had je aan een kant de familie waar we verblijven, die aan hun TV scherm gekluisterd zaten en zich toch wel zorgen maakten over wat er de komende dagen ging gebeuren, terwijl aan de ander kant onze leraar Spaans zich in het minst zorgen maakte. Volgens hem zou alles vrijdag, of ten laatste zaterdag opgelost zijn.
Over een zaak leken beide kampen het wel eens te zijn: Correa had gelijk. De politie verdient meer dan de gemiddelde Ecuadoriaan, heeft daarenboven een groot aantal sociale voordelen en is bovendien corrupt. Volgens Freddy, onze leraar Spaans, verdient een politie-agent gemiddeld 800 USD per maand (zeer veel in Ecuador), maar kan hij dit maandloon gemakkelijk verdubbelen door de boetes die hij zou moeten uitschrijven al op straat te regelen, zoals je dat met een eufemisme zou kunnen uidrukken.
Op een steenworp van de Spaanse school en misschien twee steenworpen van onze verblijfplaats bevindt zich het Plaza Grande met het presidentiele paleis. Al snel na het begin van de manifestaties begon er daar een regeringsgezinde menigte toe te stromen. Met slogans, vlaggen, affiches en sjaaltjes spraken de mensen er hun steun uit voor de president. Andere affiches en pamfletten moesten dan weer duidelijk maken dat het hoofd van de politie, vorige presidenten en de politieke oppositie, de duivel in persoon zijn die de president dood willen en de sociale revolutie willen tegenhouden.
Onze gastheer en- vrouw vinden deze steun schitterend en een beeld dat de bevolking in Quito volledig achter hun president staat – wat je uit hun slogan wel zou willen afleiden: “Correa, amigo, el pueplo esta contigo” – terwijl Freddy op de Plaza Grande enkel mensen zag in maatpak die van de situatie profiteerden en lekker een dagje vrijaf aan het nemen waren, waarschijnlijk allemaal mensen die voor de regering werken, dixit onze leraar Spaans.
Hij gaf wel toe dat volgens de laatste peilingen 60% van de bevolking achter zijn president staat, terwijl 70% van de verkozen parlementsleden de president steunen. Alhoewel er de laatste tijd nog wel wat overlopers zijn, “dinero (geld)” is volgens hem de drijfveer.
Voor onze gastheer en -vrouw was er duidelijk iets serieus aan de hand. Freddy vond de term crisis die in de nationale en internationale media werd gebruikt zwaar overroepen en eerder belachelijk. Zolang het leger nog achter de president staat, is er volgens hem niets aan de hand, als het leger zich bij de politie zou voegen, konden we ons maar beter uit de voeten maken.
Nadat we via de media hadden vernomen dat de president bevrijd was en de menigte ging toespreken vanuit het presidentieel paleis, begaven ook wij ons naar daar. Het leek ons er op dat dezelfde mensen als in de namiddag het plein vulden. Voor onze gastheer en vrouw een teken van de steun van het volk aan de president, voor onze leraar Spaans waarschijnlijk een teken dat de ambtenaren het best nog wel gezellig vonden op het plein. We zijn benieuwd hoe het allemaal gaat aflopen,… zolang het leger zich maar niet bij de politie voegt.