Aung San Suu Kyi stelt bedreigde moslimminderheid in Myanmar teleur

‘Onze innige deelneming aan de families van de slachtoffers, die volgens lokale berichten van de Rohingya-gemeenschap waren.’ Die zin heeft vorige week geleid tot protest voor de VS-ambassade in Rangoon. Velen van de driehonderd protesteerders droegen bandanas met het opschrift “No Rohingya”. Parmaukkha, een monnik van de nationalistische Ma Ba Tha-beweging, sprak hen toe: ‘Als de VS de term Rohingya aanvaardt, dan moet ze hen maar meenemen naar Amerika.’

De zin die het protest veroorzaakte is afkomstig van een statement van de Amerikaanse ambassade in Myanmar. Het bericht betreurde de dodelijke slachtoffers van een gezonken schip dat van een Rohingyakamp onderweg was naar Sittwe, de provinciehoofdstad van deelstaat Rakhine.

Geen burgerrechten want door de overheid staatloos gemaakt

Hoewel de Rohingya al sinds generaties in Rakhine leven, blijft ook de overheid ze als illegale Bengalezen bestempelen.

De meeste Myanmarezen, waaronder ook radicale monniken, weigeren de term “Rohingya” volledig en spreken consequent van “Bengali”, alsof de Rohingya-moslims illegale migranten uit buurland Bangladesh zijn.
Sinds het geweld tussen moslims en boeddhisten in 2012 (Meer achtergrond in deze MO*-longread) is er in toenemende mate vijandigheid van boeddhisten tegen moslims in heel Myanmar, en de situatie van de Rohingya is veruit de slechtste. Ze worden vaak “de meest vervolgde minderheid ter wereld” genoemd.

Hoewel de Rohingya al sinds generaties in Rakhine leven, blijft ook de overheid ze als illegale Bengalezen bestempelen. De staat plaatste hen in kampen, die Al Jazeera “feitelijke openluchtgevangenissen” noemt. Ze hebben ook geen burgerrechten. Dat maakt het veel moeilijker om een school of job te vinden. Rohingya kunnen ook niet zomaar vrij reizen. Voor elke verplaatsing buiten hun gemeente hebben ze toestemming nodig. (Deze MO*-reportage schetst een goed beeld van hoe de Rohingya leven.)

Aung San Suu Kyi stelt teleur

De Rohingya hadden nieuwe hoop gekregen door de verkiezingsoverwinning van de Nationale Liga voor Democratie (NLD), de partij van Aung San Suu Kyi. De Nobelprijs voor de Vrede staat in het Westen en in eigen land bekend als voorvechtster van democratie in Myanmar. Haar strijd voor democratie en mensenrechten resulteerde in jarenlang huisarrest. Begin vorige maand is Aung San Suu Kyi de feitelijke leider van het land geworden, al is haar rechterhand Htin Kyaw de nieuwe president. De Grondwet verbiedt dat ze zelf die functie opneemt, omdat ze kinderen heeft die een andere dan de Myanmarese nationaliteit hebben. Officieel is ze dus Minister van Buitenlandse Zaken.

‘De term Rohingya draagt niet bij tot de nationale verzoening in Myanmar’, aldus de woordvoerder van Buitenlandse Zaken

Zo hevig haar strijd voor democratie was, zo stil zwijgt ze nu over de rechten van de Rohingya. Tijdens de verkiezingen toonde de moslimgemeenschap begrip, omdat ze veronderstelden dat het voor de NLD een noodzakelijk kwaad was om de verkiezingen te winnen. Steun voor de moslims zou sowieso resulteren in verlies van stemmen, aangezien veel Myanmarezen de Rohingya liever uit hun land zien verdwijnen dan dat ze hen meer rechten geven.

Aung San Suu Kyi lijkt nu helemaal toe te geven aan de druk van de nationalisten. Die hadden gedreigd om een grotere protestactie te houden met vijf- tot vijftienduizend demonstranten. ‘De VS-ambassade wordt geadviseerd de term “Rohingya” in de toekomst te vermijden’, zei Soe Lynn Han, woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken . ‘De term draagt niet bij tot de nationale verzoening in Myanmar.’ Wat de officiële term voor de moslims in Rakhine State dan wel is, blijft onduidelijk: de woordvoerder weigerde te reageren.