Opvolger Mahathir moet afrekenen met zware erfenis
Anil Netto
26 juni 2002
Maleisië vraagt zich af hoe het nu verder moet zonder premier Mohamad Mahathir als die in oktober 2003 definitief opstapt na 21 jaar aan de macht te zijn geweest. Zijn opvolger, Abdullah Badawi, zal de voorziene overgangsperiode van 16 maanden goed kunnen gebruiken. Met Mahathir verdwijnt mogelijk de cohesie in de coalitie en de eenheid binnen de sleutelpartij United Malays National Organisation (UMNA). Abdullah zal ook af te rekenen krijgen met het opkomend islamisme in Maleisië. Sommige waarnemers achten het niet onmogelijk dat de premier aanblijft na oktober 2003 als zijn opvolger de mist ingaat.
In Mahathirs partij UMNO zijn waardige opvolgers dun gezaaid. Velen betwijfelen of Abdullah, een voormalige minister van Buitenlandse Zaken, de vele uitdagingen kan trotseren die de 76-jarige premier nalaat. De kans is reëel dat Mahathirs vertrek aanleiding geeft tot een machtsstrijd in de partij en in de Maleisisch-Chinese Associatie, de tweede grootste partij in de coalitie. Abdullah moet ook de andere coalitiepartijen onder de multi-etnische vlag van het Nationaal Front weten te houden. En UMNO moet vooral de Parti Islam SeMalaysia (PAS), de conservatieve islamitische oppositie, weten af te houden.
Abdullah zal op korte termijn af te rekenen hebben met tegenstand tegen de hervorming van het Maleisische onderwijs, onder meer door het gebruik van het engels opnieuw toe te laten. Op economisch vlak zal de toekomstige premier ook de dalende buitenlandse investeringen moeten opvijzelen en Maleisië competitief houden op de internationale markt.
Het blijft een open vraag wie ‘slands nummer twee wordt. Voor de post van vice-premier zijn de drie voorzitters van de UMNO kandidaat plus een aantal outsiders die onder Mahathir geen kans kregen. “Er zal veel betwisting zijn in de partij zelf,” voorspelt politoloog Johan Saravanamuttu. “Nu sluit de partij misschien de rangen maar vroeg of laat zal de positie van Abdullah als partijleider in vraag worden gesteld”.
De aanhang van Abdullahs voorganger Anwar Ibrahim, de vice-premier die Mahathir afviel in 1989 en daarop opzij geschoven werd, kan mogelijk ook weer een rol van betekenis gaan spelen. Ibrahim zit een gevangenisstraf van 15 jaar uit voor corruptie en sodomie na een proces dat volgens zijn aanhangers een schijnvertoning was. Een federale rechtbank spreekt zich binnenkort uit over het beroep tegen de eerste van de twee vonnissen.
De Free Anwar Campagne hoopt dat de machtswissel in het voordeel uitdraait van Anwar Ibrahim. P Ramakrishnan van de ngo Aliran denkt dat de kandidaten die de strijd om het vice-premierschap verliezen, zich zouden kunnen aansluiten bij het Anwar-kamp.
De conservatieve islamitische partij PAS is intussen in volle opmars. Afgelopen zondag stierf Fadzil Noor, de man die de partij leidde in het parlement en daarbuiten. Zijn begrafenis groeide uit tot een politieke machtsvertoning - tienduizenden Maleisiërs woonden zijn begrafenis bij. De gematigde Fadzil wordt voorlopig opgevolgd door Abdul Hadi Awang, de premier van de oostelijke deelstaat Terengganu en een aanhanger van de harde lijn. Onder Hadi heeft de sharia, de islamitische rechtspraak, zijn intrede gedaan in de deelstaat.
“Met Hadi is de nieuwe PAS gearriveerd,” zegt politicoloog Johan. “Hadi zal een harder standpunt innemen met betrekking tot de islam en hij zal op dat punt geen compromissen aanvaarden met de UMNO. Om het islamitische extremisme het hoofd te kunnen bieden, zal de regering iets aan Anwar moeten doen,” voorspelt hij.
Ref: ap ip