Papoea-Nieuw-Guinea bindt strijd aan met polygamie

De onlangs aangenomen wet maakt het verplicht om alle huwelijken te registreren. Slechts één huwelijk wordt officieel erkend. De regering denkt dat dit ook helpt om de geboorteregistratie beter op orde te krijgen. Momenteel heeft naar schatting 90 procent van de bevolking geen geboortecertificaat.

Formele erkenning van kinderen is dringend noodzakelijk om een aantal mensenrechtenkwesties aan te kunnen pakken, zoals kinderarbeid en mensenhandel. Op Papoea-Nieuw-Guinea maken kinderen naar schatting 19 procent van de werkende bevolking uit. Uit een studie die vorig jaar door de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) werd uitgevoerd in de hoofdstad Port Moresby, bleek dat 43 procent van de geënquêteerde kinderen betrokken was bij seksuele exploitatie.

Voor de wet werd aangenomen, werden huwelijken naar lokale traditie, inclusief polygame die gebruikelijk zijn op het platteland, niet officieel geregistreerd. Polygamie komt vooral voor in de hooglanden, waar mannen traditioneel maximaal vijf of zes vrouwen hebben. Op deze manier wordt de landbouwproductie opgevoerd en worden de huishoudelijke verantwoordelijkheden gespreid in grote families. Volgens studies is naar ongeveer een kwart van de huwelijken in de hooglanden polygaam.

Verwaarlozing

Jack Urame, directeur van het Melanesische Instituut in de Oostelijke Hooglanden, die achter de stap van de overheid staat om polygamie te verbieden, zegt dat de praktijk in de loop der tijd veranderd is. “Vroeger hadden alleen belangrijke mannen of leiders die rijk genoeg waren om voor verschillende vrouwen te zorgen, veel vrouwen”, zegt hij. Tegenwoordig hebben veel meer mannen als gevolg van de opkomst van de contant geld-economie meer dan één vrouw, om te laten zien dat ze welgesteld zijn.”

Deze huwelijken zijn niet blijvend, zegt Urame. En als ze stuklopen, zijn de kinderen de dupe. “Veel kinderen uit dat soort gebroken gezinnen worden benadeeld en krijgen te maken met sociale problemen.” Ongeveer 75 procent van de vrouwen en kinderen op Papoea-Nieuw-Guinea heeft in een of andere vorm te maken met huiselijk geweld of gendergeweld. Vaak is er in dergelijke situaties sprake van overspel, financiële problemen, alcoholmisbruik en polygamie. Zowel vrouwen als kinderen worden misbruikt of verwaarloosd, als een man nieuwe relaties aangaat.

Hiv en aids

Na een bezoek aan het land in 2012 rapporteerde Rashido Manjoo, de speciale VN-rapporteur inzake geweld tegen vrouwen, dat “polygamie ook spanningen creëert tussen vrouwen binnen dezelfde familie en kan leiden tot geweld dat soms uitmondt in de moord op de man of de nieuwe vrouw of vriendin.”

“Als polygamie geaccepteerd zou blijven, zouden vrouwen nooit voor hun rechten kunnen opkomen. Hun kinderen zouden slachtoffer blijven van geweld”, zegt Dora Kegemo van het Women and Children’s Access to Community Justice Programme in Goroka, in de Oostelijk Hooglanden. De nieuwe wet is een stap vooruit, maar er moet volgens haar uitgebreidere wetgeving komen om geweld tegen vrouwen tegen te gaan.

Er bestaan ook zorgen over de verspreiding van hiv en aids. Hoewel er geen specifieke studie is uitgevoerd naar de connectie tussen polygamie en de ziekte, stelt Peter Bire van de Nationale Aidsraad data risicogedrag niet genegeerd mag worden. “Wat we weten is dat wisselende seksuele contacten in combinatie met het laag of inconsistent condoomgebruik, belangrijke factoren zijn die bijdragen aan de verspreiding van hiv”, zegt hij.

Daar komt bij het het gebruikelijk is om seks te hebben buiten polygame huwelijken. “En vanwege de genderongelijkheid op Papoea-Nieuw-Guinea, kan meestal de man aangewezen worden als degene die ontrouw is”, zegt Bire. Dergelijke gedrag leidt ertoe dat vrouwen een groot risico lopen hiv op te lopen, voegt hij eraan toe. Op nationaal niveau is naar schatting 0,8 procent van de mensen tussen 15 en 49 jaar besmet met hiv. In de hooglanden is dat 0,91 procent.