Politieke crisis voedt geruchten over coup in Thailand
Marwaan Macan-Markar
10 juli 2006
Dertien jaar nadat Thailand zijn laatste militaire dictator zag vertrekken, klinken opnieuw geluiden dat het land toe zou zijn aan een militair bewind. “Het is zorgelijk dat er binnen de oppositie mensen zijn die denken dat een militaire coup een optie is om van premier Thaksin af te komen”, zegt politicoloog Giles Ungpakorn.
Thaise en Engelstalige kranten in het land speculeren openlijk over de mogelijkheid van een militaire coup – alsof een coup een doodgewone vorm van politiek bedrijven is. De speculaties worden gevoed door de politieke impasse in Thailand. Interim-premier Thaksin Shinawatra, die nog steeds populair is op het platteland, ligt al maanden zwaar onder vuur van kiezers uit de middenklasse en hogere klassen in Bangkok.
De Engelstalige krant The Nation, die doorgaan stevig stelling neemt tegen de regering, beweerde vorige week dat plannen voor een coup al dateren uit februari van dit jaar. “Een coup kan op twee manieren uitpakken: als steun aan Thaksin of om hem af te zetten”, aldus de krant. Vlak voor de parlementsverkiezingen van april zou opnieuw een coup op stapel hebben gestaan, beweert de krant, maar “dat plan ging niet door wegens enkele onvoorziene ontwikkelingen.”De verkiezingen van april, die werden geboycot door de oppositie, werden later ongeldig verklaard.
Eind vorige week verklaarde een minister van het interim-kabinet tegenover buitenlandse correspondenten dat de politieke bewegingen in het land steeds meer in de richting van “ongrondwettelijke stappen” gaan. “De oude ziekte steekt de kop weer op in verschillende vormen”, aldus Chaturon Chaisang, minister van Onderwijs. “Die oude ziekte is idee dat een groep mensen, in het verleden een militair regime, het land beter kan besturen dan democratisch gekozen vertegenwoordigers.”
“De Thaise politiek bevindt zich op een kritiek punt”, zei Chaturon, die bekend staat als een van de weinige onafhankelijke stemmen in de regering. Chaturon is al dertig jaar een voorvechter van democratie. “Wat sommige mensen nu proberen, kan leiden tot de vernietiging van de democratie. Dat is onacceptabel. Het is net zoiets als een heel bos afbranden om van één boom af te komen.”
Chaturon krijgt bijval van enkele lokale en buitenlandse politieke analisten. “Het is zorgelijk dat er mensen binnen de oppositie zijn die een militaire coup zien als een geschikt middel om Thaksin af te komen”, zegt Giles Ungpakorn, politicoloog aan de Chulalongkorn Universiteit in Bangkok.
“Het is geen goed teken dat mensen warm lopen voor het idee van een coup”, zegt Michael Nelson, Zuidoost-Aziëkenner en onderzoeker aan de Universiteit van Passau in Duitsland. “Ze hebben het idee dat dat nog de enige mogelijkheid is, omdat alle andere manieren om van Thaksin af te komen, faalden.”
De openlijke speculaties over een coup voeden de onzekerheid en het politieke gekonkel dat leidde tot de crisis, alleen maar. De huidige impasse is een van de grootste crises die het land meemaakte sinds het in 1932 een constitutionele monarchie werd.
De Thai Rak Thai-partij (TRT) van Thaksin won in 2001 en 2005 met overweldigende meerderheid de verkiezingen. Vlak na de tweede verkiezingsoverwinning stapelden de beschuldigingen van corruptie, nepotisme en machtsmisbruik zich op. In februari leidde dat tot massale straatprotesten tegen de regering. Die protesten hielden maanden aan.
Thailand heeft een lange geschiedenis van politieke onrust. De afgelopen 74 jaar werden zeventien coups gepleegd. Het land werd 46 van die 74 jaar bestuurd door militaire dictators.