Populaire zanger haalt slag thuis: Pakistan verbiedt lijfstraffen

“Hij sloeg hem op het hoofd, in zijn zij en in zijn maag. Toen Hunain zei dat hij niet kon ademen, sloeg de leraar hem tegen de muur en zei: Zijn we dramatisch?” Dit is een passage uit het ooggetuigenverslag van een klasgenoot van de 17-jarige Pakistaanse student, Hunain Bilal, die werd doodgeslagen door zijn leraar omdat hij zijn lessen niet kende.

Overwinning

Het verhaal stuurde een schokgolf door Lahore nadat Bilal in september aan zijn verwondingen was overleden. Maar sectie 89 van het Pakistaanse Wetboek van Strafrecht (PPC) stond het gebruik van lijfstraffen door ouders, voogden en leraren toe als die “te goeder trouw” werden toegepast. Daardoor kon de beschuldigde leraar na de dood van Bilal niet worden berecht voor moord. Hij werd op borgtocht vrijgelaten.

Het Hoofdstedelijk Territorium Islamabad was het enige gebied in Pakistan waar kinderen nog niet werden beschermd door een wet.

Vorige week behaalden tegenstanders van de wet echter een grote overwinning binnen toen zanger en activist Shehzad Roy een petitie indiende bij het Hooggerechtshof van Islamabad om de praktijk van lijfstraffen voor kinderen tot 12 jaar te verbieden.

“Dit is een enorme overwinning voor ons”, zei een uitgelaten Roy tegen persagentschap IPS nadat de rechtbank sectie 89 van het PPC ook effectief had geschorst.

Hij is blij dat de kinderen van het Hoofdstedelijk Territorium Islamabad, het enige gebied in Pakistan waar ze nog niet werden beschermd door een wet of een administratieve maatregel, nu ook gespaard zullen blijven.

Ernstig misbruik

In 2017 werd Sindh de eerste provincie in Pakistan waar lijfstraffen op kinderen strafbaar werden. Andere provincies hebben administratieve maatregelen tegen lijfstraffen, al zijn deze niet afdwingbaar.

Roy zegt dat lijfstraffen alleen maar schade veroorzaakten en er vaak toe hebben geleid dat een kind de school verliet of van huis wegliep. Murad Khan, professor emeritus aan de afdeling psychiatrie van de Aga Khan Universiteit van Karachi, onderschrijft dit. “Het meest schadelijke effect is dat het leidt tot slechte prestaties, verlies van vertrouwen en zelfrespect, een gevoel van hulpeloosheid, woede - die kan veranderen in geweld jegens anderen en zichzelf -, angst en depressie. Bovendien is er vernedering, schaamte en verlies van waardigheid. Dit alles beïnvloedt de geestelijke gezondheid en het welzijn van een persoon”, zegt hij.

Onderzoek toont aan dat lijfstraffen nooit werken “noch als afschrikmiddel, noch met de bedoeling om het gedrag van een student te veranderen.”

Roy verwijst naar een Harvard-studie die stelt dat lijfstraffen hetzelfde deel van het hersengebied beïnvloeden dat wordt getroffen bij ernstig fysiek en seksueel misbruik.

“En die littekens genezen nooit”, zegt Khan.

Gedragsverandering

“Het effect van lijfstraffen is bij iedereen anders”, weet hij. “Sommigen worden zelf misbruiker, anderen blijven een leven lang boos op ouders en familie omdat ze hen niet hebben beschermd. De meesten groeien op met weinig zelfvertrouwen en zelfrespect en velen haten gezagsdragers en hebben moeite om vertrouwensrelaties aan te gaan.”

Khan wijst er ook op dat in termen van gedragsverandering voldoende onderzoek aantoont dat lijfstraffen nooit werken “noch als afschrikmiddel, noch met de bedoeling om het gedrag van een student te veranderen”. Hij vindt dat jongeren zeker mogen worden terechtgewezen bij een overtreding, maar dat dit nooit fysiek mag zijn.

Permanent verbod

Het werk van Roy mag dan een overwinning zijn, voorbij is het nog niet. Bij afwezigheid van een wet hebben de drie andere provincies, namelijk Punjab, Khyber Pakhtunkhwa en Balochistan, een administratieve machtiging om het gebruik van lijfstraffen te regelen. “Maar wanneer hebben deze rechterlijke bevelen voor het laatst bijgedragen aan de verbetering van de onderwijscultuur van scholen?”, vraagt pedagoog Sami Mustafa uit Karachi zich af.

“Deze administratieve bevelen betekenen niet veel”, zegt ook Roy. “Ze maken de daad niet strafbaar” waardoor een leraar, zoals in het geval van Bilal, niet kan worden berecht voor moord.

“Het zijn voorlopige maatregelen de zich ook beperken tot scholen”, zegt mensenrechtenadvocaat Sara Malkani. Niettemin vindt ze het indienen van deze petitie “een belangrijke stap in de goede richting”. Het doel is nu om een permanent verbod voor het hele land te verkrijgen.

“Ik wil niet dat zijn leven tevergeefs verloren is gegaan”, zegt Rimsha Naeem, de nicht van Bilal. “Deze gebeurtenis was misschien wel onopgemerkt gebleven door de samenleving mocht mijn neef niet zijn bezweken aan zijn verwondingen. Die hebben opschudding veroorzaakt op de sociale media, waarna de reguliere media het ook hebben opgenomen. Maar zulke afranselingen gebeuren elke dag met tientallen kinderen, en worden door onze samenleving nog steeds gezien als een acceptabele manier om een kind te disciplineren.”