Raciale spanningen lopen op in Maleisië

De Maleiers, merendeels moslims, vertegenwoordigen 60 procent van de 27 miljoen inwoners van Maleisië. De Umno, een partij die uitsluitend uit Maleiers bestaat, is aan de macht sinds het land in 1957 onafhankelijk werd.
In 2008 leed de Barisan Nasional-coalitie, die door de Umno aangevoerd wordt, haar grootste nederlaag ooit: ze verloor vijf deelstaatbesturen en raakte haar tweederdemeerderheid in het federale parlement kwijt aan Pakatan Rakyat (Volksverbond), een coalitie van drie oppositiepartijen geleid door de charismatische Anwar Ibrahim, een voormalig Umno-kopstuk.
Zowel Chinezen en Indiërs als arme Maleiers uit de steden hadden voor Pakatan Rakyat gestemd. Negen van de tien kiesdistricten in de hoofdstad kregen een Pakatan-meerderheid, een indicatie dat de Maleiers er sterk vervreemd zijn geraakt van de Barisan Nasional.

Op oorlogspad

In april verving de Umno eerste minister Abdullah Badawi door Najib Razak. Die won aan populariteit dankzij een reeks hervormingen en de campagne Één Maleisië, waarmee hij de Maleisiërs probeert te verenigen.
Maar andere Umno-leiders gaan het oorlogspad op. Ze proberen de stedelijke Maleiers terug te winnen door sterk op raciale en religieuze thema’s te spelen. Ook de druk gelezen krant Utusan Malaysia, eigendom van de Umno, brengt opruiende berichtgeving als raciale en religieuze thema’s ter sprake komen, zeggen critici.
Het is niet bekend of Najib die strategie onderschrijft maar het is duidelijk dat ze een hypotheek leggen op zijn geloofwaardigheid en op zijn pogingen om vertrouwen en loyaliteit te winnen.

Bedreiging voor de Maleiers

“Het doel van die strategie is om de Chinese en Indiase minderheden af te schilderen als een bedreiging voor de Maleiers, de islam en de leiders van de Maleiers”, zegt Kulasegaran Murugesan, parlementslid van de oppositie.
“Ze willen de Pakatan verdelen en verzwakken door rassen tegen elkaar op te zetten. Ze stoken de vlammen van de rassenhaat op in de hoop de Maleiers die voor Pakatan hebben gestemd, te doen terugkeren naar de Umno.”

Manifestaties

Sinds de verkiezingen van vorig jaar kent het etnisch verdeelde land voortdurend manifestaties en opstootjes rond raciale en religieuze thema’s. De media besteden er veel aandacht aan.
Parlementsleden van de oppositie zeggen dat de politie hen onder druk zet om over te lopen naar de Barisan-coalitie. Lim Kit Siang, een veteraan in het parlement, heeft het over een “heksenjacht”: “We worden voortdurend in de gaten gehouden, opgejaagd en gepest, om zo de oppositie te verzwakken en een splitsing te veroorzaken. Ze gebruiken Gestapo-tactieken tegen ons.”
In maart liepen Pakatan-parlementsleden over in de noordelijke deelstaat Perak, waardoor het bestuur daar in handen kwam van de Barisan-coalitie. Volgens de oppositie probeert de Barisan ook parlementsleden te laten overlopen in het noordelijke Kedah en in het centrale Selangor, een economisch zeer belangrijke deelstaat.

Land is stabiel

“Al die verdeeldheid, controverse en nationale onrust geven de indruk dat Maleisië uit elkaar aan het vallen is”, zegt politiek wetenschapper Denison Jayasooria. “Maar los van al die verbale gevechten is het land stabiel en is de economie zich aan het herstellen. Er worden ook weer buitenlandse investeringen verwacht, maar al die raciale en religieuze controverse zou de investeerders wel eens kunnen afschrikken als het uit de hand loopt.”
Ondertussen wordt oppositieleider Anwar onophoudelijk van verraad beschuldigd omdat hij gelijke kansen voor niet-moslims voorstelt.
Tegen Anwar loopt ook een politie-onderzoek omdat hij seks zou hebben gehad met een van zijn mannelijke medewerkers. Anwar zat al zes jaar in de cel na gelijkaardige aantijgingen maar werd in 2004 vervroegd vrijgelaten op bevel van het Hooggerechtshof. De oppositie beschuldigt de regering ervan de nieuwe aantijgingen te hebben gefabriceerd om Anwar politiek uit de weg te ruimen.