Radio Garden, groene lichtpuntjes in donkere tijden

Wie herinnert het zich niet? Aan de radioknop draaien op zoek naar onbekende posten en tussen het gekraak door misschien wel iets opvangen van over het kanaal. Met Radio Garden is die ervaring helemaal terug en wel mondiaal. Op een interactieve website scroll je over de aardbol van stipje tot stipje, telkens goed voor een radiostation. Je zoomt in op een plek naar keuze en bent vertrokken voor een ontdekkingsreis langs talloze zenders van Benghazi tot Bermuda.

Geen grenzen

Ik was vandaag al in Odessa, Delhi en Bamako. De afgelopen dagen zat ik vaak met mijn hoofd in DRC. De sociale media mochten daar dan al geblokkeerd zijn, Radio Lisolo in Kinshasa zond uit. Het is fijn te reizen geleid door je nieuwsgierigheid of het verlangen naar geluiden uit een herinnering. Over de grenzen heen en allemaal vanuit je luie zetel als je wil.

‘De beslissing om die landsgrenzen op de kaart weg te laten was heel bewust’

‘De beslissing om die landsgrenzen op de kaart weg te laten was heel bewust’, vertelt Jonathan Puckey, een van de bedenkers van het platform. ‘Het project is vanuit het concept radio bedacht en radio kent ook geen grenzen. Het is altijd al een manier geweest waarop je met mensen verder weg contact kon krijgen. Als je nu naar Google Maps kijkt, gaat het alleen maar over afscheidingen en dat willen we een beetje doorbreken met Radio Garden. Dit project gaat over verbinding.’

‘Hoe klinkt thuis?’

Studio Puckey bedacht en ontwikkelde het platform samen met Studio Moniker op vraag van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Dit gebeurde in kader van het Europees onderzoeksproject Transnational Radio Encounters. Onderzoekers van zeven universiteiten, archieven en omroepen uit Duitsland, Denemarken, Groot-Brittannië en Nederland onderzoeken er de rol die radio speelt in identiteitsvorming. De centrale vraag hierbij is ‘Hoe klinkt thuis?’

In tijden van fake nieuws, vervreemding en wantrouwen tegenover elkaar, is er geen betere timing voor een project als dit. We kunnen het goed gebruiken, eens zelf ontdekken wat er echt allemaal leeft daar aan de andere kant van de aardbol of gewoon een paar landen verder: dat blijkt namelijk grotendeels hetzelfde. Muziek hoor je nog het meest en ja, ook in Hong Kong luisteren ze naar jazz en ja, ook in Bujumbura quizzen ze op de radio. Op Bird Song Radio London, kan je 24 uur op 24 naar vogelzang luisteren. Dat was het meest merkwaardige dat ik tot nog toe hoorde.

Viraal

De site ging intussen viraal en kreeg sinds de lancering een dikke week geleden al meer dan tien miljoen bezoekers over de vloer, vooral uit Brazilië, Indië en Saoedi Arabië zegt Puckey.

‘We krijgen nu honderden e-mails per dag van stations die er ook bij willen’

‘We krijgen nu honderden e-mails per dag van stations die er ook bij willen, voornamelijk van die landen, maar ook van kleine eilandjes in de Atlantische oceaan of plekken midden in Rusland. Gisteren mocht ik een eerste stipje op Groenland zetten. We hebben nu zelfs iemand moeten aannemen die alleen maar bezig is met het instellen van nieuwe stations op de website.’

Ook op de sociale media is er geen houden aan. Van enthousiaste jongeren op Youtube tot een tweet die ervoor zorgt dat 1500 Brazilianen naar een lokale radio in Wales gingen luisteren.

Ingewikkelder dan voorzien

Radio Garden zorgt voor beroering. ‘Zo kreeg ik via Facebook een bericht van iemand die vond dat we een station bij Aleppo moesten toevoegen, dat hebben we dan gedaan. Maar we kregen ook een mailtje van een anti-extremistische organisatie die ons erop wezen dat we een radiostation van Hezbollah in Beiroet deelden. Dat hebben we er dan maar afgehaald.’

Er komen ook heel wat onverwachte verzoeken, opvallend genoeg juist daar waar het wél over de weggelaten grenzen gaat. Zo kwam er de vraag om Abchazië te specificeren als deel van Georgië en de opmerking dat Palestina eigenlijk de West Bank is, terwijl we weten dat in beide gebieden mensen wonen die daar anders over denken. Dat maakt het allemaal wat ingewikkelder dan voorzien. ‘Dat is nu ook een beetje de vraag met dit project. Is dit even een hype en waait het ook weer over of is het iets dat populair blijft? Dan moeten we even kijken hoe we verder met die dingen omgaan. Wij doen in ieder geval ons best om het op een mooie manier in de lucht te houden’, aldus Puckey.

As long as it lasts dus, u weet nu hoe de donkere dagen door te komen.