Rusland struikelblok bij wapenembargo tegen Syrië

De verbijsterende cijfers over de al vijf jaar durende oorlog in Syrië – 220.000 doden, meer dan een miljoen gewonden en 7,6 miljoen ontheemden – doen bij de Verenigde Naties de roep klinken om een wapenembargo. Wapenleverancier Rusland kan dit echter met een veto tegenhouden.

  • Tech. Sgt. H. H. Deffner (CC0) Een Syrische soldaat met een Russisch PKM machinegeweer. Rusland levert al decennia oorlogswapens, vliegtuigen en helikopters aan het Syrische regime. Tech. Sgt. H. H. Deffner (CC0)

Voorgestelde sancties zullen onvermijdelijk vastlopen op tegenstand van Rusland, dat als permanent lid van de VN-Veiligheidsraad vetorecht heeft. Rusland levert wapens op basis van een vriendschapsverdrag met Syrië dat dateert uit 1970 – de tijd dat de Sovjet-Unie nog bestond.

Het Syrische militaire arsenaal telt meer dan 200 Russische MiG-21- en MiG-29-gevechtsvliegtuigen, tientallen Mil Mi-24-gevechtshelikopters en SA-14-luchtdoelraketten, T-72-gevechtstanks en een breed scala aan raketwerpers, luchtafweergeschut, mortieren en houwitsers.

In de meeste gevallen gaat het om verouderd materieel dat in de jaren zeventig en tachtig is gekocht en dringend moet worden opgeknapt of vervangen.

In de meeste gevallen gaat het echter om verouderd materieel dat in de jaren zeventig en tachtig is gekocht en dat dringend moet worden opgeknapt of vervangen. Zoals in alle militaire overeenkomsten, is ook in de contracten met Rusland onderhoud, reparatie en training opgenomen.

Volgens de laatste rapporten van Forecast International, een onderzoeksbureau in de Verenigde Staten, telde Syrië op een zeker moment 3000 tot 4000 militaire adviseurs. Die waren voornamelijk gestationeerd in Damascus. De Russen stemden eerder ook in met een kwijtschelding van 9,8 miljard dollar aan militaire schulden (inclusief uit de Sovjettijd), waarmee de weg werd vrijgemaakt voor nieuwe wapenovereenkomsten in januari 2005. Daarmee zou het regime zich willen wapenen tegen militante groepen, inclusief de Islamitische Staat (IS).

Retoriek

Peggy Hicks, directeur belangenbehartiging bij Human Rights Watch (HRW), zegt dat de Russische weerstand tegen een wapenembargo een gegeven is. Maar de Syrische schendingen van het oorlogsrecht en resoluties van de VN-Veiligheidsraad vragen om een echt antwoord, en niet om nog meer retoriek.

‘Wapens leveren aan Syrië, terwijl de strijdkrachten misdaden tegen de menselijkheid begaan, kan zich vertalen in het hulp bieden bij het plegen van die misdaden. Daarmee kan er mogelijk criminele aansprakelijkheid ontstaan voor wapenleveranciers’, zegt ze.

Een wapenembargo is geen perfecte oplossing volgens Hicks, maar een eenvoudige maatregel die weinig kost om te implementeren. En hij maakt het moeilijker voor de regering om nieuwe wapens aan te schaffen waar burgers mee aangevallen kunnen worden. ‘Een wapenembargo van de VN-Veiligheidsraad zou ook een sterk signaal geven aan Syrië dat er een einde moet komen aan willekeurige aanvallen op burgers. Dus waarom zouden we geen wapenembargo opleggen?’

Geen perfect middel

Tijdens een toespraak voor de Veiligheidsraad afgelopen november, wees de ondersecretaris-generaal voor Politieke Zaken, Jeffrey Feltman, op de effectiviteit van VN-sancties – van Afghanistan en Angola tot Haïti en voormalig Joegoslavië. ‘We weten dat het geen perfect middel is, maar er bestaat geen twijfel over dat het werkt’, zei hij.

Sinds de eerste VN-sancties werden opgelegd aan Zuid-Rhodesië (het huidige Zimbabwe) in 1966, volgden er 25 sanctieregimes. Die werden ingesteld om de oplossing van een conflict te ondersteunen, terrorisme tegen te gaan of de proliferatie van kernwapens en andere massavernietigingswapens te voorkomen. Momenteel zijn er vijftien sanctieregimes van kracht, het hoogste aantal in de geschiedenis van de VN.

Sinds het begin van de Syrische crisis in 2011, hebben zowel Rusland als China vier resoluties tegen het regime van de Syrische president Bashar al-Assad weggestemd. De laatste dateert van mei 2014. China steunt Assad, maar levert geen wapens aan Syrië.

Bloedbad

In een vorige maand uitgegeven verklaring riep mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) op tot een wapenembargo tegen Syrië. Dat gebeurde na herhaalde luchtaanvallen op markten en woonwijken. Daarbij kwamen minstens 112 burgers om het leven.

‘Uit het op klaarlichte dag bombarderen van een markt vol verkopers en bezoekers blijkt een  onthutsend gebrek aan respect van de Syrische regering voor burgers’

‘Uit het op klaarlichte dag bombarderen van een markt vol verkopers en bezoekers blijkt een  onthutsend gebrek aan respect van de Syrische regering voor burgers’, zei Nadim Houry, plaatsvervangend directeur Midden-Oosten bij HRW. ‘Dit bloedbad herinnert ons er opnieuw aan – voor zover dat nodig was – dat de Veiligheidsraad dringend actie moet ondernemen op basis van eerdere resoluties.’

Op 22 februari 2014 nam de VN-Veiligheidsraad een resolutie aan waarin geëist worden dat ‘alle partijen onmiddellijk stoppen met aanvallen op burgers, en met het willekeurige gebruik van wapens in bevolkte gebieden, inclusief artillerievuur en luchtbombardementen.’

In augustus, na aanvallen op burgers, herhaalde de VN-Veiligheidsraad die eis. HRW zegt dat de leden van de Veiligheidsraad – inclusief Rusland, dat het Syrische regime beschermt tegen sancties en verantwoording  – onmiddellijk stappen moeten zetten om die eis af te dwingen.

Naast een wapenembargo, moet de Veiligheidsraad alle willekeurige aanvallen net zo grondig monitoren als aanvallen met chemische wapens, zegt HRW, en sancties opleggen aan de verantwoordelijken. De Veiligheidsraad moet de situatie in Syrië ook verwijzen naar het Internationaal Strafhof, vindt de mensenrechtenorganisatie.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.