‘Russische deserteurs en dienstweigeraars verdienen asiel’

Een appartementsgebouw in Kiev gaat in vlammen op na een raketinslag. ‘Het heeft er alle schijn van dat Rusland zich al verschillende keren schuldig heeft gemaakt aan oorlogsmisdaden in Oekraïne’, stellen Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Pax Christi Vlaanderen. ‘Denk bijvoorbeeld aan het bombardement van een kinderziekenhuis in Marioepol of de beschieting van vluchtelingenkolonnes.’

State Emergency Service of Ukraine / Wikimedia (CC BY 4.0)

Niet alleen miljoenen Oekraïense burgers vluchten voor de oorlog, maar ook heel wat Russische soldaten, zeggen de organisaties. Ze voelen zich misleid door hun oversten over de opdracht die ze moeten uitvoeren en kampen met ondervoeding, gebrek aan medische verzorging, geweld in eigen rangen en schrik voor vervolging door de Russische overheid.

‘Er is sprake van een reëel risico dat een Russisch militair direct of indirect betrokken kan geraken bij oorlogsmisdaden’.

Deserteurs krijgen niet zo gemakkelijk asiel, omdat ze onder specifieke juridische regels vallen. ‘Maar vandaag zijn we geconfronteerd met een bijzondere situatie: het Russisch leger begaat oorlogsmisdaden’, zeggen de organisaties. ‘Een soldaat die niet wil meevechten in een leger dat oorlogsmisdaden pleegt, kan vluchten en elders bescherming vragen. Bovendien kan het risico van vervolging in het land van herkomst een reden zijn voor een vluchtelingenstatus.’

Europees Hof

De organisatie verwijzen naar een uitspraak van het Europees Hof van Justitie waarbij een deserteur asiel verkreeg op basis van het risico aan deelname aan oorlogsmisdaden. Het Hof oordeelde dat al het militair personeel hiervoor in aanmerking komt, inclusief logistiek of ondersteunend personeel. De bedoeling is om personen te beschermen wiens individuele taken kunnen leiden tot de deelname aan oorlogsmisdaden.

‘Het heeft er alle schijn van dat Rusland zich al verschillende keren schuldig heeft gemaakt aan oorlogsmisdaden in Oekraïne’, stellen de organisaties. ‘Denk bijvoorbeeld aan het bombardement van een kinderziekenhuis in Marioepol of de beschieting van vluchtelingenkolonnes. Poetin schrikt niet terug om burgerdoelwitten te raken. Er is dus sprake van een reëel risico dat een Russisch militair direct of indirect betrokken kan geraken bij oorlogsmisdaden. Bij het Internationaal Strafhof in Den Haag loopt bovendien momenteel al een onderzoek naar deze oorlogsmisdaden.’

Russen die weigeren deel te nemen aan oorlogsmisdaden verdienen bescherming, zeggen Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Pax Christi. ‘Wij roepen het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen dan ook op om positief gehoor te geven aan asielaanvragen van Russische dienstweigeraars en deserteurs.’