Sociale ongelijkheden vertalen zich in online nieuwsconsumptie

We halen ons nieuws al lang niet meer alleen uit het journaal of de krant: het is tegenwoordig altijd en overal beschikbaar - op onze telefoons, sociale media of nieuwsapps.

Je zou denken dat nieuws dus makkelijker bereikbaar is en grotere delen van de bevolking bereikt. Maar dat is niet zo, integendeel, stelt onderzoek aan de VUB.

Sociale ongelijkheid heeft de nieuwskloof voor veel mensen net groter gemaakt. Desinformatie wordt als correct nieuws beschouwd en veel mensen hebben nu beduidend minder kennis over de actualiteit dan vroeger.

Uit onderzoek door de VUB blijkt dat nieuwsconsumptie online sterker ongelijk is verdeeld dan offline. Mensen met een lagere sociaaleconomische status, digitale vaardigheden en minder vertrouwen in hun eigen nieuwsvaardigheid haken af.

Vervreemd

Uit een grootschalige enquête in het Verenigd Koninkrijk en Brazilië bleek dat wie het gevoel heeft dat nieuws niet voor hem of haar gemaakt is, gemiddeld jonger is, vaker uit lagere sociale klassen komt en minder vertrouwen heeft in nieuws. Opvallend: hoewel die mensen soms evenveel of zelfs méér nieuws consumeren, hebben ze beduidend minder actuele kennis en geloven ze vaker misinformatie.

Die ongelijkheden vormen een ernstig gevaar voor de informatiesamenleving, zegt VUB-professor Antonis Kalogeropoulos: ‘Als we niet opletten, wordt de digitalisering van nieuws niet een hefboom voor gelijkheid, maar een versterker van bestaande kloven.’

De toegang tot nieuws moet niet gemeten worden door het feit of je er al dan niet in slaagt om online te gaan, maar door te meten wie er effectief kan deelnemen, begrijpen, kennis kan opdoen en weerbaarheid kan opbouwen tegen misinformatie, zegt hij.

Daarbij is ook het kanaal zelf van belang. Gebruik van sociale media als primair nieuwskanaal hangt samen met minder vertrouwen in nieuws, zelfs wanneer mensen ook ‘klassieke’ of alternatieve nieuwsbronnen lezen.