Spanje stuurt Latijns-Amerikaanse onafhankelijkheidsvieringen

In Chili, Argentinië, Mexico en Ecuador zijn commissies opgericht om de festiviteiten in goede banen te leiden. De overheid van die landen grijpt de verjaardag aan om de nationale eenheid en identiteit een duwtje in de rug te geven. De Argentijnse regering bijvoorbeeld wil verjaardag zien uitgroeien tot een “collectief enthousiasme dat een definitieve breuk betekent met de eindeloze reeks crises die we meegemaakt hebben.”
Maar de festiviteiten zorgen ook voor heel wat controverse. In Mexico bijvoorbeeld richtte de regering een comité op om alle festiviteiten te coördineren, maar een aantal staten, steden en universiteiten heeft beslist om op eigen houtje verder te gaan. De standpunten kunnen door de politieke agenda nog verder polariseren: vijf Mexicaanse staten verkiezen een nieuwe gouverneur in 2010 en twee jaar later zijn er presidentsverkiezingen. De verjaardag kan voor kandidaten een uitgelezen gelegenheid vormen om zich te profileren.
De andere landen plannen de opening van musea, monumenten en nieuwe infrastructuur. Er worden culturele evenementen georganiseerd, boeken uitgegeven en prijzen uitgereikt. Spanje steunt de festiviteiten en stelde zelfs voormalig eerste minister Felipe González aan als speciale ambassadeur. De Spaanse regering wil naar eigen zeggen de relaties met de voormalige kolonies verder uitbouwen en nauwer samenwerken op politiek, economisch, sociaal en cultureel vlak.
“In Spanje en in de Latijns-Amerikaanse landen ligt de klemtoon op eenheid en op de veronderstelde goede verstandhouding,” vertelt Rafael Torres, professor Sociologie. “De herinnering aan de verwoestingen tijdens de koloniale periode zal veel minder aandacht krijgen, ondanks de dood van miljoenen indianen en de vernieling van hun cultuur en religie.” De Spaanse veroveringen tussen 1492 en 1620 kostten het leven aan zeventig percent van de inheemse bevolking in Latijns-Amerika en de Caraïben.
“Naarmate de verjaardag dichterbij komt, zal ook de politieke inmenging van Spanje groeien,” voorspelt Torres. “Het land wil vermijden dat de focus verschuift naar de bloedige manier waarop het zijn kolonies heeft veroverd en onderdrukt.”
Torres wijst erop dat onder de officiële retoriek van eenheid ook grote tegenstellingen binnen de Latijns-Amerikaanse samenlevingen schuilgaan. Latijns-Amerika heeft de diepste kloof tussen rijken en armen ter wereld. Volgens de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Caraïben (ECLAC), leven in de regio 205 miljoen mensen in armoede en 79 miljoen mensen in extreme armoede.