Spanningen over Zuid-Chinese Zee lopen uit de hand

Tijdens de veertiende top van de Zuidoost-Aziatische unie ASEA, die vorig weekend in Myanmar plaatsvond, kwamen duizenden Vietnamezen op straat in de hoofdstad Hanoi en in Ho Chi Minh City. De manifestanten waren woedend omdat een booreiland van het Chinese nationale oliebedrijf China National Offshore Oil Corporation koers had gezet richting de betwiste Paraceleilanden in de Zuid-Chinese Zee.

De spanningen liepen verder op toen Vietnamese marineschepen, die de Chinezen wilden verhinderen het booreiland te installeren, botsten met een Chinese vloot. Beijing en Hanoi beschuldigden elkaar ervan elkaars schepen te rammen.

Dodelijke protesten

De Vietnamese woede leidde tot dodelijk geweld in het zuiden van het land. Meer dan twintig mensen kwamen woensdag om het leven toen relschoppers een Chinese staalfabriek in de provincie Ha Tinh bestormden. Zestien slachtoffers zouden de Chinese nationaliteit hebben. Ongeveer honderd anderen raakten gewond.

Duizenden Vietnamezen stichtten dinsdag al brand in fabrieken en plunderden industriezones in de provincies Binh Duong en Dong Nai. Verschillende berichten melden dat honderden Chinezen Vietnam ontvlucht hebben.

De voorbije tien jaar verklaarden beide landen verschillende keren hun intentie om een vreedzame oplossing te bereiken voor het conflict door onderhandelingen, maar momenteel is er zo goed als geen rechtstreekse dialoog tussen de twee regeringen.

Toch onderhouden de twee communistische landen belangrijke economische banden. De bilaterale handel bedroeg 36,5 miljard dollar in 2013, en tegen 2015 wordt verwacht dat dit bedrag zal stijgen tot 44 miljard euro.

Gebied van wereldbelang

Analisten benadrukken de noodzaak van onderhandelingen tussen Hanoi en Bejing over de betwiste gebieden in de Zuid-Chinese Zee. Het is een van de belangrijkste scheepvaartroutes en visgebieden ter wereld, en men neemt aan dat de omgeving ook rijk is aan fossiele brandstoffen. Ook Brunei, Maleisië en Taiwan moeten betrokken worden bij onderhandelingen over een potentiële samenwerking, zeggen ze.

Vietnam hamert erop de discussie op multilateraal niveau te voeren, binnen het kader van de ASEAN-unie. Maar China, dat bijna de hele Zuid-Chinese Zee claimt, heeft duidelijk gemaakt dat het enkel bilateraal wil onderhandelen.

De Paraceleilanden worden bezet door China sinds 1974. De soevereiniteit over de omliggende regio werd sindsdien al opgeëist door China, Taiwan en Vietnam.