Tanzania zet rem op aankoop landbouwgrond

“Voor investeerders die in suiker willen investeren, geldt een plafond van 10.000 hectare. Voor rijst ligt de grens bij 5.000 hectare”, zegt Peniel Lyimo, namens de premier. Dat het plafond bij suiker hoger is, komt omdat suikerriet ook wordt gebruikt voor het opwekken van elektriciteit.

Organisaties die strijden voor landrechten zijn blij met het besluit. In 2008 lanceerde de Tanzaniaanse overheid een initiatief om buitenlandse private investeringen te stimuleren, Kilimo Kwanza (Landbouw Eerst). In 2010 werd de Southern Agricultural Growth Corridor of Tanzania (SAGCOT) opgericht, een partnerschap van diverse partijen dat de landbouwontwikkeling in Tanzania moest bevorderen. Buitenlandse bedrijven werden uitgenodigd te investeren in gewassen zoals suikerriet, maïs, rijst en cassave.

Organisaties die zich bezighouden met landrechten riepen de overheid echter op om het investeringsbeleid te herzien. “Het beschikbaar stellen van tienduizenden hectares grond aan grote investeerders is schadelijk voor kleine boeren”, zegt Yefred Myenzi van de Tanzaniaanse ngo Land Rights Research and Resources.

Momenteel hebben grote investeerders 80.000 hectare grond in handen. “Conflicten over land zetten arme dorpsbewoners op tegen machtige investeerders. Er zijn al meer dan duizend incidenten gerapporteerd”, zegt Myenzi. “Gemiddeld zijn er dagelijks vijf ruzies over land in Tanzania. In drie van de vijf gevallen zijn er grote investeerders bij betrokken.”

Technische oplossingen

Volgens het Tanzaniaanse ministerie van Landbouw, Voedselzekerheid en Coöperaties produceren kleine boeren 90 procent van het voedsel in het land. Van de 94,5 miljoen hectare in Tanzania, is ongeveer de helft (44 miljoen hectare) geschikt als landbouwgrond. In 2002/2003 werd slecht op 9,1 miljoen hectare landbouw bedreven.

“Er zijn weinig mensen met veel land in Tanzania. Wat nu gebeurt, is dat rijken uit Tanzania en het buitenland zich storten op het verwerven van land”, zegt Myenzi.

Damian Gabagambi, een landbouweconoom aan de Landbouwuniversiteit Sokoine, de grootste landbouwuniversiteit in Tanzania, zegt dat grote investeerders technische oplossingen moeten introduceren en markten moeten creëren voor kleine boeren. “Ik ben voor grote investeringen in de landbouw, maar we moeten grenzen stellen aan de hoeveelheid land die investeerders kunnen krijgen. Kleine boeren moeten ook van hun activiteiten kunnen profiteren. Kleine handelaren zijn belangrijker voor de voedselzekerheid in het land.”