Thaise regering verlengt noodtoestand in Bangkok
Marwaan Macan-Markar
12 oktober 2010
De Thaise regering ziet in recente bomaanslagen in de hoofdstad Bangkok, die worden toegeschreven aan de oppositiebeweging van de 'roodhemden', een goede reden om vast te houden aan de heersende noodwet. Maar gevreesd wordt dat deze maatregel de politieke impasse nog vergroot.
Vorig week reet een krachtige explosie een appartementsgebouw open in een buitenwijk van Bangkok. Daarbij kwamen drie mensen en de verdachte terrorist om. Enkele uren voordien had de regering van Eerste minister Abhisit Vejjajiva de noodwet met drie maanden verlengd in Bangkok en drie aangrenzende provincies.
De aanslag was de laatste in een reeks kleinere ontploffingen die door de regering-Abhisit worden aangegrepen om de noodwet te handhaven. Ze viseert daarmee operaties van de ‘roodhemden’, aanhangers van de Thaise oppositie die volgens de autoriteiten achter deze bomaanslagen zitten. “De terreurdreiging in Bangkok zal waarschijnlijk nog minstens een maand aanhouden”, liet Abhisit in de Engelstalige krant Bangkok Post optekenen. “Er is momenteel meer dan één groep aanstokers.”
Toch hoeft de regering de strenge noodwet niet te handhaven om achter de vermeende daders van de bomaanslagen aan te gaan, menen analisten en mensenrechtenactivisten. Ze maken zich zorgen dat een verlenging van de wet contraproductief zal werken. “De noodwet is niet nodig in rodehemdengebieden”, verklaart analist Rungrawee Chalermsripinyorat van International Crisis Group. “De regering kan gewone wetten gebruiken om de ordeverstoringen aan te pakken.”
Bommenleggers
Een verlenging van de noodwet houdt het gevaar in dat de roodhemden radicaliseren en dat de politieke kloof nog breder en dieper wordt, zegt Chalermsripinyorat. “De wet heeft al een algemeen gevoel van ongenoegen tegenover de staat veroorzaakt, omdat ze gebruikt wordt om mensen op te sluiten, en velen van hen zijn geen bommenleggers.”
Juridische experts zien het politieke klimaat in de Thaise hoofdstad opschuiven naar een situatie waarin wetten voor bijzondere omstandigheden de norm worden. “Nationale veiligheidswetten die tijdelijk bedoeld zijn, krijgen een permanent karakter”, zegt Vitit Muntarbhorn, hoogleraar rechten aan de Chulalongkorn-university.
De noodwet verleent de Thaise autoriteiten verregaande machten. Ze mogen manifestanten van de oppositie zonder aanklacht vasthouden, hoeven verdachten niet op de hoogte te stellen van aanklachten tegen hen en kunnen zelfs de rodehemdenmedia censureren.
De bijzondere wet werd ingesteld op 7 april om het straatgeweld in Bangkok de kop in te drukken. Het protest van de roodhemden, officieel het Verenigd Front voor Democratie tegen Dictatuur (UDD), was toen aangezwollen tot tienduizenden manifesten, hoofdzakelijk arbeiders uit de noordelijke en noordoostelijke provincies. Bij twee schermutselingen tussen soldaten en manifestanten vielen 91 doden, vooral burgers, en raakten 1.900 mensen gewond. Op 19 mei kwam er een einde aan het verzet.
Geheime gevangenissen
Eind augustus telden gevangenissen 470 politieke gevangenissen. Sommigen van hen waren gearresteerd vanwege hun vermeende aandeel in het straatgeweld. “De regering gebruikt de noodwet systematisch om personen zonder aanklacht tot 30 dagen op te sluiten in onofficiële plaatsen”, hekelde Human Rights Watch (HRW) enkele dagen voor de regering-Abhisit de noodtoestand verlengde.
De regering ontkent dat de roodhemden die werden gevangengenomen onder de noodwet zich in een wettelijk vacuüm bevinden. “Er zijn geen geheime gevangenissen. “We houden 184 mensen vast in normale gevangenissen”, aldus een woordvoerder van de regering.