Tunnelblokkade doet Gaza pijn

Vorige maand kondigde de Egyptische overheid aan 1.370 tunnels langs de grens met Gaza te zullen vernielen. “Ze werken erg hard om alle tunnels nu kapot te maken”, zegt de Palestijnse grenswacht Mohammed Abu Hossan. “Je kunt de explosies aan de Egyptische kant hiervandaan zien. Het is net oorlog. Gisteren waren er twintig explosies en vandaag al tien.”

De tunnels kwamen er sinds de Israëlische blokkade van de Gazastrook die nu al acht jaar duurt. Ze groeiden snel uit tot een levenslijn voor Gaza en leverden geneesmiddelen, voedsel en bouwmaterialen. Ook de smokkelbusiness zelf was een belangrijke economische sector, die duizenden gezinnen een inkomen verschafte.

“Deze tunnel werd vernield toen de Egyptenaren hem lieten vollopen met water”, zegt Ahmad, een arbeider die in de sector werkte. “Nu is er niets meer te doen hier en de mensen vinden geen werk. Ik heb een vrouw en twee kinderen te voeden, en ik maak me zorgen om hen. Ik mag al blij zijn dat ik de ingang hier mag bewaken.”

De vernieling van de tunnels, die gepaard gaat met de virtuele sluiting van de officiële grenspost in Rafah, is het gevolg van de slechte relaties tussen de nieuwe machthebbers in Caïro en de Hamasregering in Gaza. Egypte verdenkt Hamas ervan gewapende groepen in de Sinaï te steunen, en het Egyptische Hooggerechtshof veroordeelde Hamas begin vorige maand als terroristische organisatie.

De overheid in Gaza krijgt het daardoor steeds moeilijker om te functioneren. Het ministerie van Economie schat het economisch verlies op 460 miljoen dollar tussen juli en december 2013, en vijftigduizend ambtenaren kregen in de afgelopen vier maanden maar een deel van hun loon uitbetaald.

“De overheid heeft vele problemen, maar onze medewerkers steunen de beweging”, zegt Isra al-Modallal, woordvoerder van Hamas. Ze noemt de blokkade door Egypte en Israël een collectieve straf en een humanitaire crisis. “Alle sectoren van het leven zijn geraakt”, zegt ze. “De tunnels waren een levenslijn voor Gaza en hun sluiting treft alle delen van de economie. Dat is hard voor de overheid, maar het zijn vooral de mensen die gestraft worden. Ze hebben onafhankelijkheid, vrijheid en gerechtigheid nodig, maar ze snakken naar elektriciteit, voedsel en water.”

Temidden van de crisis flakkert ook het geweld met Israël opnieuw op. Op 12 maart vuurde de Islamitische Jihad meer dan zeventig raketten af op Israël, na de moord op drie leden in Rafah. Toch lijkt het staakt-het-vuren met Israël stand te houden. “We kunnen de veiligheid in Gaza controleren, maar we kunnen geen volksopstand onderdrukken”, waarschuwt al-Modallal. “We kunnen geen derde intifada tegenhouden.”

Tekorten

Intussen neemt de druk op de burgerbevolking in Gaza toe. Bijna 60 procent leeft in voedselonzekerheid en amper 5 procent van het lokale water is geschikt voor consumptie. De Verenigde Naties schatten de werkloosheid op 40 procent, mede door het sluiten van de tunnels. Daardoor is de hele bouwsector getroffen.

Ondanks toegevingen van Israël is de prijs van brandstof verdubbeld, en de prijs van gas om te koken met een vijfde gestegen. Basisproducten zoals brood en rijst zijn 11 en 33 procent duurder geworden.

Masrool Ramadan, die een winkel met elektrische apparaten heeft in Rafah, verkoopt nauwelijks nog toestellen. “Ze hebben de tunnels gebouwd omdat we geen keuze hadden”, zegt hij. “Iedereen weet dat het een tijdelijke oplossing was. We hopen dat de grens open gaat en dat we onze spullen legaal kunnen importeren. Maar nu is er geen licht in de straat en geen hoop.”