Turbulent verkiezingsjaar in Maleisië

Abdullah kwam in 2003 aan de macht na 22 jaar van autocratisch bestuur door premier Mahathir Mohamad. Hij beloofde de corruptie aan te pakken, de politie te hervormen en een beter bestuur. Vijf jaar later lijken de Maleisiërs niet erg onder de indruk van de politieke hervormingen. Sommige van de wantoestanden onder Mohamad lijken voort te duren onder het nieuwe bewind en zorgen voor spanningen tussen de verschillende etnische groepen in Maleisië.

Zo trokken in november 30.000 Maleisiërs van Indiase origine de straat op omdat ze zich tweederangsburgers voelen. Het was Mahathir Mohamad die in de jaren zeventig begon met een “nieuwe economische politiek” gebaseerd op positieve discriminatie van de inheemse Maleiers. Het systeem ontspoorde en leidde tot vriendjespolitiek bij enkele lucratieve privatiseringsoperaties en megalomane projecten als de Petronas Towers in Kuala Lumpur, ooit de hoogste ter wereld.

“Het was niet langer de bedoeling de armoede onder de Maleise bevolking te bestrijden, Mahathir wilde een selecte groep van Maleise miljonairs maken”, zegt een anonieme politieke analist.

De Maleisiërs hebben nog steeds de indruk dat de macht en het geld geconcentreerd blijven in de handen van een select clubje. De economie is in 2007 met zes procent gegroeid, maar voor de meeste mensen is niet genoeg van die rijkdom doorgesijpeld naar de middenklasse om de hogere prijzen voor voedsel en brandstof te compenseren. Het neoliberale beleid en de concurrentie van goedkope arbeidskrachten uit het buitenland houden de lonen laag. De rijkste tien procent van de bevolking verdient 22 keer meer dan de armste tien procent.

Volgens waarnemers zorgt ook de dominantie positie van Badawi’s partij, de United Malays National Organisation, voor spanningen binnen de regeringscoalitie. De coalitiepartners die de belangen van etnische minderheden verdedigen, vrezen sociaal en economisch te worden gemarginaliseerd. Veelbetekenend zijn enkele religieuze conflicten, over de toepassing van het islamitisch recht of de bouw van een 36 meter hoog standbeeld voor de Chinese zeegodin Matsu in de deelstaat Sabah in het noorden van Borneo.

Daarbij komen corruptieschandalen die de geloofwaardigheid ondermijnen van het gerecht, de politie en de het Anti-corruptieagentschap. Onlangs nog werd een wetsvoorstel afgevoerd voor een speciale Klachtencommissie om toezicht te houden op de politie.

Anwar Ibrahim warmt zich op

Intussen werkt voormalig vicepremier Anwar Ibrahim, die in 1998 van het politieke toneel verdween na een veroordeling wegens sodomie, aan een comeback aan het hoofd van de oppositie. Het feit dat de islamitische oppositiepartij PAS nu niet langer aandringt op de oprichting van een islamitische staat, maakt het gemakkelijker om punten van overeenkomst te vinden.

De oppositie begint opnieuw te geloven in haar kansen, vooral nu de regeringsmeerderheid er niet langer in slaagt de informatiestroom te beheersen. De radio- en televisiestations blijven propaganda-instrumenten in dienst van de regering, maar onafhankelijke blogs en websites als Malaysia Today en Malaysiakini hebben een grotere impact dan ooit tevoren.

Het wordt dan ook steeds moeilijker om genante of compromitterende informatie in de doofpot te stoppen. Op YouTube verscheen bijvoorbeeld een filmpje waarin Samy Vellu, de leider van de partij van etnische Indiërs in de regeringscoalitie, werd uitgejouwd toen hij op het podium kwam bij een regionale danswedstrijd. “Bloggers hebben het monopolie op de waarheid gekraakt”, zegt media-analist Mustafa Kamal Anuar, “Het is tegenwoordig niet alleen moeilijk om te liegen, maar ook om de waarheid verborgen te houden.”