Uitstel lockdown in Malawi neigt steeds meer naar afstel

Malawi is nog niet in lockdown. De overheid wil eerst een regeling inzake noodgeld voor de armste bevolking treffen. Nu de presidentsverkiezingen naderen, kan het uitstel ook afstel betekenen.

Malawi is als een van de weinige landen ter wereld niet in lockdown gegaan. Dat komt omdat de regering eerst wilde voldoen aan de voorwaarden van een gerechtelijk bevel, dat de transfer van noodgeld voor de armste inwoners van het land moest regelen. Maar nu sommige delen van de wereld de beperkingsmaatregelen terug versoepelen, is het steeds waarschijnlijker dat het land niet meer in lockdown zal gaan. Daar zit ook de verkiezingskoorts voor iets tussen.

Lockdown uitgesteld

Op 27 april kondigde president Peter Mutharika een financieel noodfonds aan, bedoeld om de armste mensen in de stadswijken te beschermen tegen de gevolgen van het coronavirus.

Mutharika zei dat het reddingsplan van 51 miljoen dollar gericht was op 172.000 gezinnen in de steden Lilongwe, Blantyre, Mzuzu en Zomba.

Het noodplan kwam er na verzoeken van burgerrechtenorganisaties. Het zou in de maand mei finaal vorm hebben moeten krijgen. De organisaties reageerden tegen een lockdown van 21 dagen, die op 18 april moest beginnen, omdat ze vreesden dat dit de meest kwetsbare mensen in ellende zou storten. De rechtbank oordeelde dat de lockdown moest worden opgeschort tot er meer duidelijkheid was over financiële steunmaatregelen om de periode te overbruggen.

Eerste coronapatiënt

Het steunfonds, in samenwerking met de Wereldbank, voorziet in 35.000 Malawische kwacha (ongeveer 42 euro) per maand gedurende een periode van een half jaar.

Het is bedoeld voor mensen zoals Elizabeth Longwe, een weduwe die haar inkomsten haalt uit de dagelijkse verkoop van tomaten op de Limbe-markt in Blantyre. Maar sinds Malawi op 2 april een eerste geval van corona bevestigde, is haar dagelijkse verkoop met bijna de helft gedaald.

Haar klanten beperkten hun marktbezoeken uit angst om het virus op te lopen.

“Mensen begonnen vooral voedsel in bulk te kopen en er spaarzaam mee om te gaan, waardoor het voor kleine bedrijven zoals het mijne moeilijk werd om dagelijks inkomsten te genereren”, zegt ze.

MEEST GELEZEN

• 1
  Europa verwijdert recordaantal oude dammen en laat rivieren weer stromen
• 2
  ‘Mensen vroegen mij of ik Hutu of Tutsi ben, maar thuis spraken we daar niet over’
• 3
  Wordt Latijns-Amerika een nieuwe AI-hub?

Financiële bijstand

De moeder van drie kinderen “dankt God” dat de regering wel de scholen heeft geschorst als reactie op de pandemie. “Anders was het onmogelijk geweest om het transport naar school voor mijn twee oudste kinderen te blijven betalen”, zegt ze. “Maar dat neemt niet weg dat ik ook zorgen heb om hen te kunnen blijven voeden.”

Longwe was erg blij toen ze te horen kreeg dat er een plan in de maak was voor financiële bijstand voor de meeste kwetsbare gezinnen. Ze was ook een van de eersten die op de officiële lijst werd opgenomen. Maar net als vele anderen wacht ze nog steeds op betaling.

Ze werd ook niet geïnformeerd waarom die uitblijft en vreest nu dat de woorden van de vicepresident van het land, Saulos Chilima, tijdens een politieke betoging in mei, waar zijn: hij zei dat de donoren niet over de brug komen met geld uit angst voor misbruik.

De woordvoerder van het ministerie van Financiën, Williams Banda, vertelt dat de fondsen er wel degelijk zijn, maar dat de uitbetaling vertraging heeft opgelopen omdat ze nog werken aan de “uitvoeringsmodaliteiten.”

De aandacht gaat steeds meer naar de campagne in aanloop naar de nieuwe presidentsverkiezingen

“De Wereldbank richtte zich op een aantal hotspots in de grote steden. De technische commissie zag echter dat een aantal kwetsbare groepen niet op de lijst van begunstigden stonden”, zegt Banda.

Hij zegt ook dat dit de commissie ertoe heeft gedwongen om een nieuwe lijst van begunstigden op te stellen, onder meer op basis van de gegevens van wie een sociale uitkering krijgt.

Velen denken nu echter dat de uitgestelde lockdown er helemaal niet meer zal komen. De aandacht gaat steeds meer naar de campagne in aanloop naar de nieuwe presidentsverkiezingen op 2 juli.

Onregelmatigheden

De eerdere verkiezingen van 21 mei 2019 werden door het Grondwettelijk Hof ongeldig verklaard, nadat er onregelmatigheden werden vastgesteld, waaronder het gebruik van correctievloeistof op de stembiljetten.

Tijdens een politieke bijeenkomst afgelopen zaterdag (6 juni) in de stad Zomba, in het zuiden van Malawi, beschuldigde voormalig president Joyce Banda de regering van overdrijving inzake de rapportering van covid-19-patiënten.

Malawi heeft tot dusver 481 bevestigde covid-19-gevallen en 4 doden.

“Sinds april hebben we slechts vier doden geregistreerd, en onlangs zagen we dat de regering zieken verzonnen om een excuus te vinden om de verkiezingen uit te stellen door een lockdown. Laten we God maar bedanken dat we van deze pandemie zijn gespaard gebleven in plaats van opzettelijk gevallen op te blazen en zo donorgeld aan te trekken”, zei ze.

Migrerende werknemers keerden terug naar huis en zitten nu zonder inkomsten

Ook veel andere oppositieleiders hebben al gezegd dat de regering een lockdown moet vergeten, aangezien Malawiërs erop uit zijn om naar de stembus te gaan.

Hoewel het onzeker is of het land ooit nog in lockdown zal gaan, zegt minister van Bevolkingsplanning en Welzijn, Clara Makungwa, dat mét of zonder lockdown, het financiële hulpfonds toch moet uitgerold worden omdat heel veel mensen worden getroffen door de gevolgen van de coronacrisis. Zo keerden migrerende werknemers terug naar huis en zitten nu zonder inkomsten. Ook de sociale afstandsregels leiden ertoe dat mensen hun zaken niet kunnen doen zoals anders.

“De cijfers van het aantal getroffenen worden nu steeds groter. Er komen binnenkort bijvoorbeeld 17 bussen met mensen terug die in Zuid-Afrika werkten. Ook zij die hier bedrijven hebben, lijden. Al deze mensen hebben nog steeds hulp nodig”, zegt Makungwa.

Betcheni Tchereni, lector economie aan Malawi Polytechnic, zegt dat de financiële steun voor de armen een goede zaak is, maar waarschuwt tegelijk ook dat inspanningen moeten worden geleverd om de verspreiding van het virus in te dammen.

“Het beste wat we moeten doen, is voldoende testkits aanschaffen en ervoor zorgen dat vrijwel iedereen wordt getest. We hebben gezien dat de meeste mensen werden besmet door iemand die uit het buitenland kwam”, zegt Tchereni.

Malawi heeft een bevolking van ongeveer 18 miljoen mensen. Ongeveer 6000 mensen zijn tot nu toe getest.