Vechtscheiding tussen Hamas en Fatah

Op een partijbijeenkomst van Fatah  in Ramallah op dinsdagavond 16 juni informeerde Mahmoud Abbas de vooraanstaande leden van zijn partij dat de regering binnen de 24 uur haar ontslag zou indienen. De zogenaamde consensusregering is actief sinds 2 juni 2014 na een verzoening tussen Fatah en Hamas, de twee grootste partijen in Palestina. Hamas verloor de greep over Gaza echter nooit helemaal, door controle over de veiligheidsdiensten.

De verzoening kwam er nadat de twee partijen zeven jaar lang apart bestuurden: Fatah op de Westelijke Jordaanoever, Hamas in de Gazastrook. Fatah was door Hamas uit Gaza verdreven na een burgeroorlog in 2007.

Onmogelijke samenwerking vanaf dag 1

In het jaar dat de eenheidsregering van 17 technocraten aan de macht is slaagde ze er nooit in om efficiënt te besturen. Daarvoor blijft de breuk tussen de partijen te diep, zegt BBC-correspondente Yolande Knell. Hamas verwijt Fatah verkiezingen tegen te houden uit angst om te verliezen.  Hamas laat Fatah dan weer niet toe in de Gazastrook, en zou er een onafhankelijke islamitische staat van willen maken, zegt Fatah.  

De inwoners van de Gazastrook hebben na de oorlog met Israël vorige zomer alle steun hard nodig.

De directe aanleiding van het ontslag is dan ook het onvermogen van de regering om de inwoners van Gaza te helpen, zegt Abbas.  Daar kreeg de president letterlijk nooit voet aan grond: sinds 2007 heeft hij het gebied niet meer bezocht. 

Die inwoners hebben nu net alle steun hard nodig. De oorlog met Israël in de zomer van vorig jaar heeft enorme verwoesting achtergelaten. In een rapport gepubliceerd op 21 mei stelde de Wereldbank dat Gaza op de rand van economische instorting staat: 40 procent van de Palestijnen leeft in armoede en er is 60 procent jeugdwerkloosheid. 

Hamas voelt zich buitengesloten

Ondertussen heeft de woordvoerder van Hamas, Sami Abu Zuhri, verklaard dat Fatah op eigen houtje handelde en dat er niet met Hamas overlegd werd.  Ze zullen de beslissing om ontslag aan te bieden dan ook niet aanvaarden. 

‘Het uiteenvallen van deze regering was onvermijdelijk.’

Dat is vreemd, want de laatste maanden liet de partij zich vaak vernietigend uit over de regering.  Zuhri beschreef eerste minister Rami Hamdallah eerder als een werktuig in de handen van Abbas, en  zei begin deze maand dat Gaza onder deze regering nog geen humanitaire of economische vooruitgang heeft gekend. Hij verwees daarbij onder meer naar het feit dat ambtenaren in de Gazastrook al een jaar geen loon meer ontvangen hebben.

Het einde van de consensusregering zou de steeds wankele verzoening tussen Fatah en Hamas nog extra onder druk zetten. Diana Buttu, een advocate die nog onder Abbas werkte, zei aan de New York Times dat er nooit echt samenwerking tussen Hamas en Fatah is geweest. ‘De Westelijke Jordaanoever heeft het herstel van de Gazastrook nooit echt doorgedrukt, en daardoor was het uiteenvallen van deze regering onvermijdelijk.’