Verrassende studie: ook in bossen gaan insecten sterk achteruit

Dat het aantal insecten in landbouwgebied afneemt is al langer geweten, maar dat insectenpopulaties in bosrijke gebieden ook achteruitgaan, is nieuw.

krzysztofniewolny / pixabay.com (CC0)

Ook in bosrijke gebieden zijn insectenpopulaties in vrije val, blijkt uit Duits onderzoek in Centraal-Europese bossen. Meer dan de helft van de bestudeerde soorten gaat achteruit, en het is onduidelijk hoe dat komt.

De onderzoekers van de Technische Universiteit van Darmstadt in Duitsland waren naar eigen zeggen verrast door de bevindingen. Meer dan 60% van de 1805 bestudeerde insectensoorten in Centraal-Europese bossen is er sinds 2008 op achteruitgegaan, stelt hun studie in Communications Biology.

Raadsel

Dat insectenpopulaties afnemen in landbouwgebied is al veel langer bekend, maar daarvoor zijn volgens de onderzoekers ook duidelijk aanwijsbare oorzaken. Ze noemen onder meer het gebruik van pesticiden en de grote veranderingen in grondgebruik door de intensieve landbouw, de verwijdering van hagen en bomenrijen en de toegenomen maïsteelt.

In bossen werd een duidelijke afname vastgesteld van grotere en veel voorkomende insectensoorten.

Maar de achteruitgang van insecten in de Europese bossen stelt hen voor een raadsel. Van zulke verstoringen is er namelijk geen sprake in bossen, toch hebben ze een duidelijke afname vastgesteld van vooral grotere en veel voorkomende insectensoorten. Zo hebben roofdiersoorten en soorten die leven van dood hout het moeilijk, zo blijkt uit het onderzoek.

Opvallend was dat bossen met veel naaldbomen een grotere afname vertoonden dan inheemse beukenbossen. Bovendien was de achteruitgang in onbeheerde beschermde bossen minder ernstig dan in intensief beheerde bossen.

Niet te onderschatten probleem

‘Dit zal zeer waarschijnlijk gevolgen hebben voor alle organismen in onze bossen, aangezien de voedselketen aangetast kan worden’, zegt Michael Staab, die het onderzoek leidde. De bioloog vermoedt dat de toenemende droogte door de klimaatverandering en de daaruit voortvloeiende veranderingen in bossen een negatieve invloed hebben op insectenpopulaties.

De achteruitgang van insecten is een niet te onderschatten probleem. Zo’n 80% van onze voedingsgewassen heeft insecten nodig voor de bestuiving. Bovendien zijn diertjes onmisbare schakels in allerlei ecosystemen: ze breken bladeren en hout af, beheersen de populaties van andere insectensoorten waardoor ze plagen voorkomen en dienen als voedsel voor talloze andere diersoorten.

De onderzoekers vermoeden dat het bevorderen van meer inheemse boomsoorten en minder bomenkap de achteruitgang van insecten in onze bossen kan helpen afremmen. ‘Onze bossen ondergaan drastische veranderingen als gevolg van de klimaatcrisis. We proberen momenteel te begrijpen hoe dit de insectenpopulaties beïnvloedt’, aldus Nico Blüthgen, die meewerkte aan de studie.