Vier nieuwe landen gaan strijd aan met "grondstoffenvloek"
Marina Litvinsky
19 mei 2009
Zambia, Mozambique, Albanië en Burkina Faso zijn toegetreden tot het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI), een internationale campagne voor het transparante beheer van de inkomsten uit olie, gas en mijnbouw. Tegelijk zijn nieuwe donorlanden voor het initiatief bekend gemaakt.
Het totale aantal landen dat de EITI-standaarden wil implementeren, staat nu op dertig. Via EITI worden in elk land bedrijven, organisaties en vertegenwoordigers van de overheid samengebracht om controle uit te oefenen op de betalingen van mijnbouwbedrijven aan de overheid.
“EITI geeft overheden en burgers de broodnodige blauwdruk voor een legitieme dialoog over het beheer van natuurlijke rijkdommen”, zegt Karin Lissakers, directeur van de waakhond Revenue Watch Institute. “Zonder gezond overleg tussen het middenveld en beleidsmakers blijven de landen die over de meeste natuurlijke rijkdommen beschikken het meest kwetsbaar voor allerlei vormen van economische, politieke en sociale exploitatie en onrust.”
“Ik ben zeer verheugd dat meer landen uit Afrika en andere delen van de wereld het EITI-proces willen implementeren en de voordelen van een grotere transparantie in de mijnbouwsector erkennen,” zegt Somit Varma, directeur voor olie- en gaswinning en mijnbouw bij de Wereldbank, die EITI steunt. “Het is echter pas als de landen het initiatief volledig uitvoeren dat er succes geboekt kan worden. De Wereldbank wil die landen daarbij helpen.”
Tegelijk werd bekendgemaakt dat drie nieuwe landen het EITI-initiatief willen steunen als donor. Het gaat om Finland, de Verenigde Staten en Zwitserland. Ze voegen zich bij de groep van tien landen die al technische ondersteuning bieden, waaronder België en Nederland.
Rijkdommenvloek
EITI is in het leven geroepen omdat veel landen die over grote natuurlijke rijkdommen beschikken ten prooi vallen aan de “grondstoffenvloek”. Afrika is het schoolvoorbeeld, omdat de mijnbouw en gas- en oliewinning er geleid hebben tot corruptie, armoede, conflict en enorme milieuschade. In Angola en Sierra Leone voedde de diamanthandel bijvoorbeeld een aanhoudende burgeroorlog. In Congo blijven conflictmineralen, zoals tin, wolfraam en goud, de regio destabiliseren.
Landen die zich aansluiten bij EITI zien de stap als een broodnodige manier om buitenlandse investeringen aan te trekken, zeker nu de wereldeconomie op een dieptepunt beland is. In februari haalde het olierijke Azerbeidjan als eerste land de titel “EITI-compliant”. 21 andere landen proberen tegen de deadline in maart 2010 diezelfde titel te halen.