Vissers doen Amerikaanse dammen barsten

Dammen doen de visbestanden in de rivieren teruglopen. Sommige vissoorten kunnen niet meer bij hun traditionele paaiplaatsen komen, terwijl de ingrijpende wijziging van de stroming ook het voedselaanbod en de vegetatie verandert. Naarmate dammen aan belang verliezen, beginnen die nadelen steeds zwaarder door te wegen.

Dammen hebben uitgediend

“Amper tien procent van de dammen in de VS vervullen hun oorspronkelijke functie nog”, zegt Glen Spain van de PCFFA, een vissersorganisatie van de Amerikaanse westkust. “Veel dammen kunnen nu beter verdwijnen.”

Dammen leverden plaatselijke gemeenschappen decennialang energie, ze hielpen overstromingen vermijden, maakten rivieren bevaarbaar en leverden irrigatiewater.  Maar intussen kan er met wind- en zonne-energie veel efficiënter energie worden opgewekt. Er zijn ook meer transportalternatieven dan vroeger. Maar waterbeheer en irrigatie blijven voor discussies zorgen.

Vissers en milieubeschermers argumenteren dat het herstel van de natuurlijke toestand van waterlopen de samenleving het meeste opbrengt. Hier en daar hebben ze de overheid al aan hun kant gekregen.

In de rivier de Elwha in de deelstaat Washington kwamen in de negentiende eeuw vijf soorten zalm en de regenboogforel voor. Toen werd er in 1913 een eerste waterkrachtcentrale met bijhorende dam gebouwd, en later een tweede. Daardoor zijn veel vissoorten verdwenen uit de Elwha. Maar inmiddels is er een beslissing dat de dammen nog voor 2011 zullen worden weggehaald. Volgens optimistische voorspellingen zullen de visbestanden tegen 2030 weer hersteld zijn.

Vangstverbod

Vissers in het westen van de VS willen liefst zoveel mogelijk dammen zien verdwijnen om wegkwijnende bestanden weer te doen aangroeien. In 2008 werd het vissen van zalm in grote delen van de Amerikaanse Westkust verboden om de populaties niet helemaal uit te roeien. Dit jaar geldt er een vangstverbod in Californië en delen van Oregon. Dat is een strop voor tienduizenden vissers.
   
Ook de rechterlijke macht begint daar oog voor te krijgen. Vorige week stuurde rechter James A. Redden van het Oregon District Court een brief naar de partijen in een rechtszaak over een milieurapport uit 2008 dat betrekking heeft op een herstelplan voor de zalm- en regenboogforelbestanden in de deelstaat. Critici vinden dat het plan niet ver genoeg gaat. De rechter lijkt er ook zo over te denken. In de brief pleit de rechter voor de afbraak van vier dammen op de benedenloop van de Snake River “als alle andere maatregelen falen.” De Snake River leidt naar belangrijke zalmpaaiplaatsen

Todd True van Earthjustice, een nonprofit advocatenbureau dat gespecialiseerd is in milieurecht en patij is in de zaak over het milieurapport, zegt dat de dammen op de Snake River en de grotere Columbia in hetzelfde stroomgebied de visserij-industrie een half miljard dollar per jaar kosten en 25.000 vissers zonder werk hebben gezet. Voordat de dammen op de benedenloop van de Snake River in de jaren 60 en 70 werden gebouwd, zat er negen keer meer zalm in de rivier dan nu. Ook het lage waterpeil doet de bestanden geen goed. Het debiet van de Columbia is met 40 procent afgenomen doordat er massa’s rivierwater worden gebruikt voor irrigatie.

Volgens True spelen de dammen op de benedenloop van de Snake River geen belangrijke rol meer. “Veel stroom produceren ze niet”. Tot 1975 reed er in de streek ook een trein, die de transportfunctie van de rivier weer zou kunnen overnemen. “We hebben alternatieven die goed zijn voor de vis , goed voor de economie en goed voor de plaatselijke gemeenschappen. We moeten alleen het status quo doorbreken.”