VN stuurt blauwhelmen naar CAR

Nieuws

VN stuurt blauwhelmen naar CAR

VN stuurt blauwhelmen naar CAR
VN stuurt blauwhelmen naar CAR

Timo Van Gucht

11 april 2014

De Verenigde Naties (UN) gaan ingrijpen in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR). De Veiligheidsraad besliste donderdag unaniem om onder de naam Minusca een peacekeeping-operatie van zo’n 12.000 blauwhelmen naar het conflict te sturen. Ze moeten het geweld tussen moslims en christenen stoppen en de stabiliteit in de voormalige Franse kolonie terugbrengen.

CC-licentie Flickr/hdptcar

Een rebel met bazooka in het noorden van de Centraal-Afrikaanse Republiek.

CC-licentie Flickr/hdptcar

De nieuwe VN-missie zal vanaf 15 september 2014 de verantwoordelijkheden overnemen van Misca, de 5600-koppige troepenmacht onder leiding van de Afrikaanse Unie (AU). Die wordt bijgestaan door de Franse operatie Sangaris en de EU-missie Eufor. De Veiligheidsraad wil zoveel mogelijk Afrikaanse soldaten inzetten voor de geplande 10.000 militairen en 1800 politie-eenheden.

De resolutie geeft de blauwhelmen toestemming om de burgers te beschermen en humanitaire hulp mogelijk te maken. Minusca moet daarnaast het politieke overgangsproces ondersteunen en de ontwapening en herintegratie van ex-strijders verzekeren. De missie is onder uitzonderlijke omstandigheden ook bevoegd om, al dan niet met geweld, de openbare orde en wetgeving te handhaven.

Keerpunt

‘Dit is een keerpunt’, zei Frans VN-ambassadeur Gérard Araud na de stemming aan Al Jazeera. ‘De troepen van de Afrikaanse Unie doen al geweldig werk om de burgerbevolking te beschermen, maar het is nog niet genoeg.’

De Centraal-Afrikaanse Republiek leeft in chaos sinds moslimrebellen in maart 2013 de hoofdstad Bangui innamen en president François Bozizé afzetten. Hun brutaal regime werd gecounterd door christelijke milities waardoor een dodelijke spiraal van geweld ontstond. Duizenden mensen zijn overleden en twee miljoen Centraal-Afrikanen hebben humanitaire hulp nodig. Begin april telde het land 628.500 vluchtelingen (IDP’s).

Het regenseizoen maakt het binnenkort nog een stuk lastiger voor de Centraal-Afrikanen.

Op de straten van Bangui reageerden burgers volgens persbureau AP niet erg enthousiast. De bevolking had de internationale steun veel eerder verwacht en ziet de situatie nog verergeren. ‘Het grootste probleem is de bres tussen nu en september’, vertelde Christian Mukosa, Centraal-Afrika-expert van Amnesty International, aan Al Jazeera. Hij vindt dat de VN ondertussen vooral voldoende steun moet bieden aan de troepen van de Afrikaanse Unie en Frankrijk, wat ook mogelijk is volgens de resolutie.

‘Nu actie of verontschuldigen over twintig jaar’

Secretaris-generaal van de VN Ban Ki-Moon, die onlangs de penibele situatie zelf ging aanschouwen, stelt dat er voornamelijk een gebrek aan tijd is. Hij schat dat de vredesmissie pas na zes maanden op punt zal staan. ‘Gaat de internationale gemeenschap nu actie ondernemen of zich pas over twintig jaar verontschuldigen?’, verwees de Zuid-Koreaan op de BBC-website naar de Rwandese genocide van 1994. ‘We hebben de verantwoordelijkheid om nu te reageren.’

Bovendien waarschuwde Ban dat de peacekeeping-operatie slechts een gedeelte van de oplossing is. ‘Gemeenschaps- en religieuze leiders zijn noodzakelijk om tolerantie en dialoog te promoten. De burgers moeten inzien dat de wet geldt, wat ze ook geloven.’

De religieuze leiders tonen alvast goede wil. Zowel de aartsbisschop als de imam van Bangui riepen meermaals (ook afgelopen woensdag nog) op tot vrede. Rwandees dagblad The New Times meent dat de religieuze gemeenschap een plan klaarheeft om het land te helpen. De twee leiders proberen al maanden tevergeefs om het geweld tussen christenen en moslims een halt toe te roepen.

Media-aandacht

CC-licentie UN Photo/Evan Schneider

Gevluchte kinderen bij een moskee in Bangui tijdens het bezoek van Ban Ki-Moon.

CC-licentie UN Photo/Evan Schneider

Ondertussen blijft de onzekerheid in het midden van Afrika toenemen. Uit een recent rapport van Ocha (VN-bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken) blijkt dat er voor 2014 momenteel slechts een kwart van de nodige 664 miljoen euro beschikbaar is om humanitaire hulp te bieden. De situatie is tevens niet alleen een race tegen de tijd, maar ook tegen het weer. Het regenseizoen dat in maart begon, maakt het binnenkort nog een stuk lastiger voor de Centraal-Afrikanen.

Ertharin Cousin, die aan het hoofd staat van het Wereldvoedselprogramma van de VN (WFP), klaagt dat er te weinig aandacht is van de internationale media. ‘We kunnen het ene kind met honger niet hoger plaatsen dan het andere’, zei ze donderdag in een interview met het UN News Centre. ‘De Centraal-Afrikaanse Republiek moet dezelfde aandacht krijgen als Syrië of Zuid-Soedan.’

Het plan van het WFP was om voor de nakende zware regenval een miljoen mensen te helpen, maar voorlopig ontbreekt het aan fondsen om dat doel te halen. ‘We moeten dit verhaal nu brengen’, besloot Cousin. Het VN-agentschap lanceerde daarom het noodprogramma “CAR Can’t Wait”. Elke gestorte dollar wordt daarmee verdubbeld.

Er is dus nog een pak werk in de door ellende geteisterde Centraal-Afrikaanse Republiek. De nationale overgangsraad is volop bezig met de voorbereiding van een nieuwe grondwet en hoopt om na het transitieproces tegen februari 2015 democratische verkiezingen te kunnen uitschrijven in het land.