Onderzoek van milieuorganisatie en Braziliaanse agro-toezichthouder

Voor Europese kipconsumptie worden in Brazilië inheemse rechten geschonden

SEMA/Christiano Antonucci/Flickr (CC BY-NC-SA 2.0)

Illegale ontbossing in Mato Grosso, Brazilië

Nieuw onderzoek van milieuorganisatie Earthsight en een Braziliaanse agro-toezichthouder linkt Europese supermarktketens en fastfoodrestaurants aan een Braziliaans landbouwbedrijf dat bekendstaat om schendingen van inheemse rechten.

In de jaren vijftig werd een groep inheemse Guarani Kaiowá met geweld van hun land verdreven om de weg vrij te maken voor landbouwontwikkeling. Ze woonden in Takuara, in de Braziliaanse staat Mato Grosso do Sul, een gebied dat ze al eeuwenlang hun thuis noemden.

Tegenwoordig heet Takuara Brasília do Sul en is het gebied één grote boerderij. De 5700 hectare die het beslaat zijn synoniem geworden voor schendingen van inheemse rechten in Brazilië.

KFC, Sainsbury’s en Aldi

Volgens nieuw onderzoek is Brasília do Sul een belangrijke producent van soja die wordt verkocht aan grote coöperaties en handelaren, waaronder Lar Cooperativa Agroindustrial (Lar), een van de grootste pluimveeproducenten van Brazilië.

Het vorige week verschenen onderzoek is uitgevoerd door de Londense milieuorganisatie Earthsight en de Braziliaanse agro-toezichthouder De Olho nos Ruralist. Het rapport wijst het in het VK gevestigde Westbridge Foods aan als een van de belangrijkste afnemers van kip van Lar. Het bedrijf levert pluimveeproducten aan onder meer KFC en supermarktketens Sainsbury’s, Asda, Aldi en Iceland.

Tussen 2018 en 2021 importeerde Westbridge naar verluidt meer dan 37.000 ton diepgevroren en gemarineerde kip van Lar – ongeveer een derde van de kip die het Braziliaanse bedrijf in die periode naar de EU en het VK verhandelde.

In antwoord op vragen van onderzoekers over de bevindingen, ontkenden zowel Aldi als Asda dat de aan Westbridge geleverde kip banden heeft met Brasília do Sul. De Britse keten Sainsbury’s verklaarde dat de aan hen geleverde kip niet van Lar komt. Sainsbury’s en Aldi lieten daarnaast weten de zaak te gaan onderzoeken, en zich ertoe te verbinden de mensenrechten in hun hele toeleveringsketen te respecteren en duurzame soja in te kopen.

Diervoeding

Niet alleen Britse bedrijven worden gelinkt aan Brasília do Sul. Uit gegevens die Earthsight en De Olho nos Ruralist achterhaalden, blijkt dat Lars enige grote Europese klant voor kipproducten voor diervoeding het in Hamburg gevestigde Paulsen Food is. Dat bedrijf kocht tussen 2017 en 2021 ongeveer 14.000 ton kip voor diervoeding. Paulsen Food levert pluimveeproducten aan Saturn Petcare en Animonda Petcare, die weer diervoeding leveren aan enkele van de grootste retailers van Duitsland.

‘Het geval van de Guarani Kaiowá, zoals dit rapport onthult, bewijst helaas waarom we dringend EU-regels nodig hebben tegen geïmporteerde ontbossing.’

Westbridge en Paulsen reageerden niet op een verzoek voor commentaar.

‘Deze bevindingen versterken de noodzaak van toekomstige wetgeving onder de Britse Milieuwet om, voor zover mogelijk, de bescherming van inheemse landrechten op te nemen in de wet’, zegt Rubens Carvalho van Earthsight.

Afgelopen november werd de UK Environment Act door het parlement goedgekeurd. Deze wet moet commercieel gebruik van grondstoffen die verband houden met ontbossing in het VK verbieden. Maar de wet heeft geen directe betrekking op de daarmee samenhangende mensenrechtenschendingen.

Foto met dank aan Earthsight en De Olho nos Ruralist

 

De Europese Commissie heeft ook een voorstel ingediend voor een nieuwe wet om ontbossing tegen te gaan. Hoewel in dat voorstel soja wel expliciet wordt genoemd, staat er niets in over kip, waardoor importeurs vrijgesteld zijn van de controleverplichting.

‘Het geval van de Guarani Kaiowá, zoals dit rapport onthult, bewijst helaas waarom we dringend EU-regels nodig hebben tegen geïmporteerde ontbossing, niet alleen voor de natuur maar ook voor mensen’, zegt Delara Burkhardt, rapporteur voor de Socialistische en Democratische Fractie in het Europees Parlement.

‘Landroof en schendingen van landeigendomsrechten, met name van inheemse volkeren, zijn gangbare praktijken om land te verkrijgen voor landbouwproductie – ook voor de Europese markt. Het is een ecologische ramp en een menselijke tragedie.’

Onderdrukt

Burkhardt pleit ervoor om het internationaal erkende recht op vrije en geïnformeerde toestemming voor het gebruik van land integraal onderdeel te maken van het komende EU-kader voor ontbossing.

Na de overname van Takuara door veebaron Jacintho Honório da Silva Filho in 1966, hebben de Guarani Kaiowá’s talloze – tevergeefse – pogingen ondernomen om toegang te krijgen tot hun land.

Het rapport stelt: ‘De pogingen van de Guarani Kaiowá om weer toegang te krijgen tot hun voorouderlijk land zijn op brute wijze onderdrukt, onder meer door gewelddadige uitzettingen en agressief gebruik van rechtszaken om hen te dwarsbomen.’

Zo werd in 2003 Kaiowá-leider Marcos Veron doodgeslagen toen gewapende werknemers van Brasília do Sul en huurmoordenaars het kamp aanvielen dat de inheemse bevolking had opgezet in het betwiste gebied. En hoewel drie personen werden veroordeeld voor de aanval, werd niemand ooit veroordeeld voor de moord.

De Kaiowá-bevolking wacht nog steeds op de definitieve oplossing van de zaak.

Dit was niet de laatste gewelddadige aanval waarmee de Guarani Kaiowá te maken zou krijgen. Volgens het rapport kregen ze in zes opeenvolgende nachten in februari 2003 te maken met gewapende aanvallen.

En hoewel een federale rechter de verdrijving van de gemeenschap had bevolen, hebben het Hooggerechtshof en de procureur-generaal van Brazilië tégen de uitzetting van de Kaiowá geoordeeld om bloedvergieten te voorkomen.

De Kaiowá-bevolking wacht nog steeds op de definitieve oplossing van de zaak. ‘De grondwettelijke rechten van de Guarani Kaiowá worden nog altijd onderdrukt door een vijandige regering, ongelijkheid in het rechtssysteem en machtige landbouwbelangen’, aldus Earthsight.

‘Het uiteindelijke lot van de gemeenschap hangt af van de vraag of de federale regering zich zal houden aan haar grondwettelijke mandaat en de Kaiowá de exclusieve rechten op hun voorouderlijk land zal verlenen.’

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd bij IPS-partner Mongabay.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2789   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2789  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.