Wie volgt Paus Benedictus XVI op?
Pauline Vandenbussche
12 februari 2013
Met de aankondiging van het aftreden van paus Benedictus XVI, stelt zich de vraag naar de opvolging. Bij de kandidaten zijn er opvallend veel Latijns-Amerikanen. Dat is niet echt verrassend, gezien ongeveer de helft van de kathokieke wereldbevolking in Latijns-Amerika leeft.
De oude en de nieuwe paus
De nieuwe paus zal verkozen worden door een conclaaf van kardinalen die waarschijnlijk ergens in maart bijeen zullen komen. Intussen zal kardinaal Tascisio Bertone, huidig staatssecretaris van Vaticaanstad, de basisfuncties van de paus uitvoeren maar hij heeft niet de bevoegdheid om definitieve beslissingen te nemen. Tijdens het conclaaf zal Joseph Ratzinger zich terugtrekken in zijn buitenverblijf, maar eenmaal er een nieuwe paus is verkozen, zal hij ook in een klooster in Vaticaanstad verblijven, vlakbij de nieuwe paus.
Omdat het de eerste keer is dat zo’n situatie zich voordoet, is het afwachten in welke mate beiden mekaar zullen tegenspreken en beïnvloeden. John Thavis, Vaticaan waarnemer en auteur van The Vatican Diaries, is optimistisch: “Benedict XVI is niet op macht belust en zal zich waarschijnlijk in alle rust wijden aan het gebed”.
Latijns-Amerikaanse kandidaten
De Argentijn Jorge Bergoglio (77) verloor met een nipte nederlaag van Paus Johannes Paulus II in 2005 en had dus in feite toen al de eerste Latijns-Amerikaanse paus kunnen worden. Ondertussen is echter aan het licht gekomen dat hij actief collaboreerde tijdens de militaire dictatuur van 1976-1983, waardoor zijn reputatie ernstig is geschonden. Een andere Argentijn die genoemd wordt, is Leonardo Sandri (69). Hij was woordvoerder van Johannes Paulus II en verwierf internationale bekendheid toen hij de dood van Johannes Paulus II bekendmaakte op 2 april 2005. Ook zijn Italiaanse roots zouden in zijn voordeel kunnen spelen.
Dan zijn er nog de Brazilianen João Braz de Aviz (65) en Odilo Pedro Scherer (63). Als aartsbisschop van São Paulo en met zijn Duitse roots (net als Benedictus XVI), heeft ook deze laatste behoorlijk wat troeven in handen. Ten slotte is er nog de Hondurees Oscar Rodríguez (70), aartsbisschop van Tegucigalpa en bekend om zijn strijd tegen drugs en corruptie. Voor de Latijns-Amerikaanse katholieken zou de aanstelling van een Latijns-Amerikaanse paus een rem op de opkomst van de evangelische kerken kunnen betekenen.
Latijns-Amerikaanse troeven
Enerzijds hebben de Latijns-Amerikaanse kandidaten in hun nadeel dat ze jong zijn: het Vaticaan wil niet nog eens zo’n lang pontificaat als dat van Johannus Paulus II. Anderzijds beschikt Latijns-Amerika, volgens het College van Kardinalen, over 18 van de 209 kardinalen die de nieuwe paus zullen kiezen, tegenover 14 in Noord-Amerika, 11 in Afrika, 11 in Azië en 1 in Oceanië. In vergelijking met de 61 kardinalen in Europa is dit cijfer evenwel verwaarloosbaar.