WikiLeaks: hoed u voor 'Al Chavezeera'
Liesbeth Van den Bossche
05 oktober 2011
Dat de Amerikanen onder het Bush-bewind zeer achterdochtig stonden tegenover internationale mediakanalen, is geen geheim. Maar de Amerikaanse bereidwilligheid om de internationale media onder controle te houden, ging wel heel ver. Dat blijkt nu uit gelekte documenten van klokkenluiderssite WikiLeaks. Ondermeer de Venezolaanse media en het televisiekanaal Telesur werden door Amerikaanse diplomaten als bedreigend beschouwd.
Telesur is een televisiezender, opgericht in 2005 onder impuls van de Venezolaanse president Hugo Chávez. Bedoeling was om latino’s overal ter wereld nieuws uit de regio te brengen. Chávez was altijd al voorstander van staatsgesponsorde media in Zuid-Amerika. Op die manier wilde hij de afhankelijkheid van media verbonden aan de Verenigde Staten vermijden.
“Bezorgd”
De VS waren kennelijk vooral bezorgd om de lopende samenwerking tussen Venezuela (Telesur) en Al Jazeera. Met die laatste hadden de VS geen goede verstandhouding. Al Jazeera had tijdens de Irakoorlog foto’s van gedode Amerikaanse soldaten uitgezonden. Ook had toenmalig Amerikaans Defensieminister Donald Rumsfeld Al Jazeera destijds beschuldigd van het overtreden van de Genèveconventies. In 2003 had de Amerikaanse luchtmacht zelfs een Al Jazeera-journalist vermoord bij een luchtaanval in Bagdad.
Al Jazeera’s internationale uitbreiding via hun samenwerking met Telesur wekte wantrouwen bij de VS. Volgens de VS leek een onafhankelijk tv-kanaal voor Chávez ook een uitgelezen kans om zijn macht over het continent uit te breiden.
Telesur relativeerde de samenwerking met Al Jazeera door erop te wijzen dat ze ook met Voice of America nieuwsinformatie uitwisselen. ‘Telesur staat los van enige politieke voorkeur en dient niet als spreekbuis voor een welbepaald bestuur’, aldus de zender. Evenmin wil Telesur zich als anti-VS profileren. Wel wenst het een alternatief informatiekanaal te zijn dat kritisch durft te staan in de stroom van berichtgeving.
Toch kon dit de VS niet overtuigen, zoals af te leiden was uit de WikiLeaksdocumenten. Daarin lezen we dat ze de ideologische inslag van Telesur onmiskenbaar vonden: ‘links, anti-Amerikaans en pro-Chávez. […] Het zal noodzakelijk zijn om in te grijpen indien Telesur deze agressieve expansie blijft verderzetten’. Telesur blijft zodoende een vijand in de ogen van de VS. Ze aanzien het televisiekanaal voor een “globaal televisienetwerk voor terroristen” door de informatie-uitwisseling met Al Jazeera.
Niet enkel Telesur
Het mediaonderzoek van de Amerikaanse diplomaten reikte verder dan Telesur alleen. Ook andere mediavormen trokken hun argwaan: documentaires, reclamepanelen, volkse muurschilderingen, tabloïds, websites en zo meer. Deze werden stuk voor stuk alarmerend bevonden en als politieke indoctrinatie van Chávez beschouwd.
Een andere kabel toont aan dat de VS menen dat het bestuur van Venezuela rijkelijk webruimte gebruikte om een oorlog te voeren tegen het Amerikaanse neoliberalisme en de vrije handel. Voor politieke graffiti die te professioneel leek (zie foto bij dit artikel), pleegden Amerikaanse diplomaten een telefoontje naar het plaatselijke bestuur om ze te laten verwijderen. Toch bleef Telesur voor de diplomaten nog steeds de ‘belangrijkste bron om anti-VS-propaganda te verspreiden’.
De ‘cablegate’ van de Venezolaanse media zorgt echter niet meteen voor de grote opschudding die eerdere lekken veroorzaakten. Het blijft daarom wachten op eventuele nieuwe WikiLeaks-cables alvorens er een groot debat over de Amerikaanse buitenlandse politiek kan worden geopend.