WTO-akkoord lijkt ver weg

Tijdens de tweede dag van de ministeriële bijeenkomst in Bali is de WTO er nog steeds niet in geslaagd een akkoord te bereiken om de vastgelopen onderhandelingen in de Doha Ontwikkelingsronde een nieuwe impuls te geven. Het grootste struikelblok is een omvangrijk Indiaas voedselzekerheidsprogramma, waarbij het land via voedselaankopen en subsidies arme boeren zijn voedselzekerheidsprobleem probeert op te lossen.

Peace Clause

Deze maatregelen zijn echter onder de huidige WTO-regelgeving niet toegestaan. India wil deze regels daarom veranderen om toch steun te kunnen geven. Landen als de Verenigde Staten en de Europese Unie zijn echter vooralsnog niet bereid om te praten over een permanente oplossing. In de huidige onderhandelingstekst is daarom een zogenaamde Peace Clause opgenomen. Deze zou India het recht geven om de komende vier jaar haar boeren te kunnen ondersteunen, zodat de WTO-onderhandelaars in de tussentijd een meer permanente oplossing zouden kunnen zoeken.

In het Bali Convention Centre was vanochtend alle aandacht gericht op India. Hoe fel zou de handelsminister zich opstellen? In zijn toespraak tot de algemene vergadering was minister Anand Sharma duidelijk in zijn positie: ‘Landbouw geeft miljoenen arme boeren in India een bron van inkomsten. Hun belangen moeten worden veiliggesteld.’

Daarom wil India geen tijdelijke oplossing, maar een Peace Clause tot een permanente oplossing binnen de WTO gevonden is. ‘Voedselzekerheid is voor India niet onderhandelbaar, het opkopen en opslaan van voedsel moet gerespecteerd worden. De WTO-regels moeten daarom veranderd worden’ aldus Sharma, die in eigen land onder grote druk staat en in het komende jaar landelijke verkiezingen tegemoet ziet.

Boeren in India protesteren tegen de WTO en de Indiase politiek, van links tot rechts, lijkt zeldzaam verenigd in haar steun voor het subsidieprogramma. Sommige Indiase commentatoren pleiten er zelfs voor dat India de WTO moet verlaten als het geen toestemming krijgt van de andere WTO-leden.

Steun

Tegelijkertijd groeit de druk op Bali. Onderhandelaars realiseren zich dat als de WTO er niet in slaagt om tot een akkoord te komen, de geloofwaardigheid van de organisatie ernstig zal worden aangetast. Volgens de directeur-generaal van de WTO, Roberto Azevedo, is het daarom geen optie om te falen.

Een anders zo optimistische EU-handelscommissaris Karel de Gucht was somber vanmiddag: ‘Als we er niet in slagen om een akkoord te bereiken zal dit de basis van de WTO aantasten en het is op dit moment moeilijk om te voorspellen wat de gevolgen zijn.’

Maar dat die gevolgen voor iedereen negatief zijn, is volgens De Gucht wel duidelijk: ‘Het tast niet alleen onze geloofwaardigheid aan en ons onvermogen om tot multilaterale akkoorden te komen, maar ik ben bang dat dit ook het eindspel voor het Dispute Settlement Mechanism zal betekenen.’

Volgens Marc Maes, beleidsmedewerker bij 11.11.11, behoren dit soort dreigementen bij het spel van de onderhandelingen. Het zou volgens hem een tactiek zijn om de druk op India te vergroten.

Desalniettemin zijn de verwachtingen op een akkoord sinds vanochtend naar beneden bijgesteld. De Indonesische handelsminister Gita Wirjawan, de gastheer van de conferentie schat de kans niet hoog in: ‘We zijn voorzichtig optimistisch. De slagingskans ligt hoog in de 40% en het succes is afhankelijk van uren en dagen.’

De Gucht voert de druk nog even op als hij zegt: ‘De klok tikt door en de tijd dringt: het is 5 voor 12 en we hebben nog maar een paar minuten om tot een oplossing te komen.’

Dit artikel verscheen eerder op viceversaonline.nl.