Zambiaanse meisjes raken verder met de fiets

Nieuws

Zambiaanse meisjes raken verder met de fiets

Lewis Mwanangombe

08 september 2009

Schoolmeisjes in Zambia haken vaak af omdat de afstand van hun huis naar de school te groot is. Een Amerikaans project probeert daar met fietsen een oplossing voor te bieden.

Suzanne Chisulo moet elke morgen negen kilometer afleggen naar haar school, en moet elke avond dezelfde afstand terug naar huis. Ze is een van de 120 kinderen die maar met de grootste moeite tot bij de gemeenteschool van Ndapula geraken. Veel meisjes missen de lessen daardoor minstens twee keer per week.
“Je kunt het hen niet kwalijk nemen”, zegt Amos Muliswa, coördinator van de school. Hij wijst naar de heuvels in de verte. “Daar komen Suzanne en andere meisjes vandaan, uit het dorp Kapilipili op negen kilometer van hier.” Muliswa richtte de school in 2003 precies op om aan de afstand iets te doen. Toen was de dichtstbijzijnde school nog dertig kilometer van de dorpen.

Gevaar

Het probleem is in grote delen van Zambia en heel Afrika hetzelfde. Amper 20 procent van de Zambiaanse kinderen die aan de basisschool beginnen, halen daardoor het laatste jaar. Vooral meisjes haken af omdat zij extra gevaar lopen op de lange tocht van en naar school. “Kinderen moeten tot twintig kilometer lopen van en naar school”, zegt onderminister van Onderwijs Clement Sinyinda. “Dat is goed voor vijf uur stappen per dag. Tijdens die uren zijn ze kwetsbaar voor pesterijen en in het geval van meisjes ook fysiek geweld.”
Uit cijfers van Unicef blijkt nochtans dat meisjes die langer op school blijven later meer verdienen, hun kinderen laten inenten en beter voeden. Ook de cijfers omtrent moeder- en kindersterfte bij de geboorte zijn opmerkelijk lager.

Fietsen

Daarom heeft de Amerikaanse stichting World Bicycle Relief zich voorgenomen massaal fietsen te verdelen aan Zambiaanse schoolmeisjes. Suzanne Chisulo is een van de eerste honderd meisjes die zo’n fiets gekregen heeft. “Vroeger moest ik om vier uur ‘s morgens opstaan om tegen zeven uur op school te zijn”, zegt ze. “Het was een gevaarlijke tocht, omdat slechte jongens ons achtervolgden en ons dwongen om slechte dingen te doen als ze ons te pakken kregen.”
Ook Rita Daka, die bij haar grootmoeder woont in Kapilipili is blij met de aanwinst. Vroeger was ze vaak zo uitgeput na een dag school dat ze het niet meer zag zitten om de volgende dag opnieuw te gaan. “Met de nieuwe fiets kan ik regelmatig gaan”, zegt ze.

Aanwinst voor het hele gezin

De fietsen worden in bruikleen gegeven aan de kinderen, maar vaak maakt de hele familie er dankbaar gebruik van. Moses Nyeleti, de vader van Agnes die een kruidenierswinkeltje heeft in Kalimakwenda, wil de fiets gebruiken om koopwaar te vervoeren, water te halen bij de waterput in het volgende dorp of om zieke familieleden naar de kliniek te voeren.
Toch kan de fiets niet zomaar voor om het even wat gebruikt worden. Andrew Chengo, een katoenboer uit Chikwampu wiens zoon een van de fietsen gekregen heeft, legt uit dat de fietsen niet gebruikt kunnen worden om op zwier te gaan. “Als ze een fiets voor een café geparkeerd vinden, zullen ze hem confisceren”, zegt hij. En ook zware pakken houtskool horen niet thuis op het bagagerekje. “Bij deze fiets horen strenge regels!”, zegt hij.