Zeespiegel stijgt sneller dan voorbije 27 eeuwen

Een internationaal team van negen wetenschappers reconstrueerde 2.800 jaar aan zeespiegelschommelingen, en stelt een opvallende trendbreuk vast in de twintigste eeuw. Tot aan het begin van de industriële revolutie steeg de zeespiegel maximaal 3 tot 4 centimeter per eeuw, en het peil verschilde zelden meer dan 8 centimeter van het gemiddelde over twee millennia. Maar in de twintigste eeuw steeg de zeespiegel plots met 14 centimeter, stelt hun studie in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

‘We kunnen met een zekerheid van 95 procent concluderen dat de stijging in de twintigste eeuw groter was dan in om het even welke van de 27 eerdere eeuwen’, zegt hoofdauteur Robert Kopp, klimatoloog aan de Amerikaanse Rutgers University. De oorzaak is volgens de auteurs duidelijk te zoeken bij de uitstoot van broeikasgassen sinds het begin van de industriële revolutie. Mocht die er niet geweest zijn, dan zou ook de twintigste eeuw een normale schommeling tussen -3 en +7 centimeter hebben meegemaakt.

Steeds sneller

Alles wijst er op dat de stijging nog versnelt: in de twintigste eeuw steeg de zeespiegel met gemiddeld 1,4 millimeter per jaar, maar uit metingen van de NASA bleek dat begin deze eeuw al 3,4 millimeter per jaar te zijn. Volgens de studie zal de stijging deze eeuw dan ook sterk doorzetten, zelfs bij een aanzienlijke beperking van de CO2-uitstoot. Toch kunnen klimaatinspanningen een groot effect hebben, zeggen ze. Bij een lage uitstoot kan de stijging beperkt worden tussen 24 en 61 centimeter, maar als de huidige uitstoot aanhoudt kan de zeespiegel tegen 2100 met 52 tot 131 centimeter stijgen.

De auteurs waarschuwen wel dat ze bepaalde factoren, zoals een ineenstorten van de ijskappen op Groenland of Antarctica, onvoldoende kunnen inschatten in hun projecties. ‘De reactie van de ijskappen op de opwarming van de aarde blijft een gebied dat risico-analisten zouden omschrijven als “deep uncertainty”’, zegt Kopp. ‘Er is een ongekende waarschijnlijkheid dat onze schattingen te conservatief zijn, met name tegen het einde van deze eeuw en later.’