Zeewier is booming business in Chili

‘Ik oogst al zeewier sinds mijn vijfde jaar, en ik ben er nu vijftig. De persoon aan wie ik mijn product verkoop, zegt dat er crèmes en plastic van gemaakt wordt’, vertelt Zulema Muñoz, een zeewierplukster uit het Chileense kustdorp Matanzas, op zo’n 160 km van hoofdstad Santiago.

Oudste nederzetting

Vooral in China, Korea en Japan wordt al sinds mensenheugenis zeewier gegeten. Door migratie vanuit deze regio heeft deze voedingsgewoonte zich over de hele planeet verspreid.

Volgens de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) dient 25 miljoen ton zeewier en andere algen ieder jaar als ingrediënt in de keuken, bestandsdeel van cosmetische producten en als meststof. Wieren worden ook gebruikt als verdikkingsmiddel en additieven in veevoeder.

‘Onderzoek in Monte Verde toont aan dat zeewier in één van de oudste nederzettingen op het Amerikaanse continent deel uitmaakte van het dieet’, verklaart Erasmo Macay, hoofdonderzoeker bij het Algal Research Laboratory van de Chileense Universiteit van Concepción.

‘Zeealgen waren een voedselbron voor het Lafkenche-volk, en dat is nog altijd zo. Vooral kelp en ‘luche’ (pryopia- en porphyra-soorten)’, legt hij uit.

Veganisten

‘Ze zijn enorm voedzaam maar ook gezond, omdat hun saliniteit door de oceaan wordt geregeld.’

Axel Manríquez, chef in het Plaza San Francisco hotel in Santiago, ziet een hernieuwde belangstelling voor algen, ‘vooral omdat veganisten er zoveel van eten’.

‘Ze zijn enorm voedzaam maar ook gezond, omdat hun saliniteit door de oceaan wordt geregeld. Ze bevatten geen overvloed aan zout, en kunnen zowel rauw als gekookt gegeten worden. Bovendien helpen ze ons metabolisme en faciliteren ze de jodium-inname’, aldus de chef.

In Chili zijn 700 soorten van mariene macroalgen bekend, maar slechts twintig variëteiten worden commercieel gebruikt. Macaya stelt dat enkel kelp en luche in het land op tafel worden gezet, terwijl verschillende soorten rode algen naar het buitenland geëxporteerd worden voor menselijke consumptie.

Bioplastic

‘Zeewier moet gekweekt worden, want overontginning is een wijdverspreid probleem geworden’

Er loopt ook wereldwijd onderzoek naar manieren om algen om te zetten in bijvoorbeeld biobrandstof, bioplastic en biomedische producten. Maar in de laatste decennia overstijgt de vraag de capaciteit van natuurlijke zeewiervoorraden.

‘Zeewier moet gekweekt worden, want overontginning is een wijdverspreid probleem geworden, en duurzame oplossingen dringen zich op’, stelt Macaya.

De soorten die in Chili in het wild worden geplukt, vervullen volgens hem een belangrijke ecologische rol: ze creëren onderwaterbossen met een rijke biodiversiteit.

Om overontginning aan te pakken, heeft het land een wet uitgevaardigd. Die is bedoeld om de teelt en het herstel van natuurlijke zeewierbedden te promoten. Kleinschalige zeewierplukkers zullen gecompenseerd worden om het kweken en oogsten van algen op te krikken.

Plukster Muñoz uit Matanzas zegt dat ze in een goede week tot 500 kilo oogst om te verkopen. De zeewiersector in Chili biedt 6456 vissers en schelpenrapers rechtstreeks werk, en ook 13.105 duikers. Alle indirecte banen meegerekend zijn meer dan 30.000 mensen betrokken bij het verhandelen van zeewier en algen.