Ziekte Thaise koning stemt bevolking nog somberder
Marwaan Macan-Markar
05 december 2008
Tijdens zijn 60-jarige regeerperiode liet de Thaise koning Bhumibol Adulyadej, die door het volk gezien wordt als een wijs, alwetend vaderfiguur, nog geen enkele keer verstek gaan bij zijn verjaardagstoespraak. In tijden van crisis wendden de Thai zich tot hun koning, maar die gaf gisteren geen toespraak.
In de afgelopen jaren sprak de koning in zijn toespraken onder meer over de gevaren van roken en drugsgebruik en stelde hij dat niemand boven kritiek staat, zelfs een koning niet. Gisteren, aan de vooravond van zijn 81ste verjaardag op 5 december, hulde de koning zich echter in stilzwijgen. De Thai reageerden geschokt op het bericht dat de koning dit jaar geen toespraak zou houden, vanwege een keelontsteking. Het nieuws dwingt het volk ook om te wennen aan het idee dat de 81-jarige Bhumibol niet het eeuwige leven heeft.
Veel Thai keken uit naar de toespraak van de koning. In het land heerst al maanden een politieke crisis, die in de laatste weken steeds heviger werd. Het land verkeert op de rand van chaos. Bhumibols onverwachte stilzwijgen, voor het eerst in zestig jaar, versterkt de sombere gevoelens van de Thai.
“Ik maak me grote zorgen, want dit is nog niet eerder gebeurd”, zegt Maneerat Chuenchailek, manager bij een elektronicabedrijf. “Ongeacht de omstandigheden kwam de koning elk jaar met een speech vol adviezen over normen en waarden, een speech die op dat moment paste bij de situatie in het land. De Thai kijken altijd uit naar die toespraak.”
In de noordelijke stad Chiang Mai barstten sommige Thai in tranen uit nadat ze het nieuws over de koning hoorden. “We zaten te wachten de toespraak van de koning. Mensen waren in shock toen ze hoorden die niet doorging”, zegt Kingkan Kaewfun, secretaresse bij een ict-bedrijf. “Het nieuws kwam des te harder aan omdat het land momenteel zoveel problemen heeft”, zegt ze. “We hadden gehoopt dat de toespraak van de koning de spanning zou verminderen.”
De Thaise kranten lieten zich in soortgelijke bewoordingen uit. “Mensen verlangen juist dit jaar naar de wijsheid van de koning, omdat het land in misschien wel de ergste politieke crisis ooit verkeert”, schreef de Engelstalige krant The Nation vrijdag in een commentaar.
Moreel gezag
De koning werd vervangen door zijn zoon, kroonprins Maha Vajiralongkorn en een van zijn dochters, prinses Maha Chakri Sirindhorn. Hun toespraken beperkten zich tot het formeel in ontvangst nemen van de verjaardagswensen voor hun vader en een korte uitleg over de gezondheid van de koning.
De korte verschijning van Vajiralongkorn had echter een grote symbolische betekenis. Het was opnieuw een teken dat de Thai zullen moeten wennen aan de komst van een nieuwe koning. De 55-jarige prins vervult al enkele ceremoniële taken, zoals de rol van voorzitter bij de opening van nieuwe parlementaire sessies.
Vajiralongkorn heeft echter nog een lange weg te gaan, wil hij het morele gezag van zijn vader evenaren. Koning Bhumibol slaagde er in de afgelopen decennia in de monarchie te transformeren tot een van de belangrijkste instituten in het Zuidoost-Aziatische land. Hij deed dat vooral door de harten van de Thai te winnen met koninklijke projecten op het gebied van armoedebestrijding op het platteland.
De onrust in de Thaise politiek - het land kende achttien coups en drieëntwintig van de vierentwintig regeringen maakten hun termijn niet vol - staat in schril contrast met de rust en kalmte die het koningshuis al die tijd uitstraalde. In 1992 speelde de koning een belangrijke rol bij het herstellen van de rust in het land, na bloedige confrontaties tussen een militaire dictator en een beweging voor democratie.
De Thai hadden gehoopt dat de koning ook dit jaar de politieke spanningen zou verminderen, omdat veel erop wijst dat de confrontatie tussen rechtse anti-regeringsbetogers en regeringsgezinden nog lang niet over is, ondanks het aftreden van premier Somchai Wongsawat en zijn regering eerder deze week.