Ziekteverwekkers liften gemakkelijk mee met microplastics

Tot nu toe was de rol van microplastics in afvalwaterzuivering in onze steden grotendeels onbekend. ‘Toch blijken die zuiveringsstations echte hotspots te zijn waar verschillende chemicaliën, resistente bacteriën en ziekteverwekkers samenkomen’, zegt Mengyan Li, hoofddocent Scheikunde en Milieuwetenschappen aan het New Jersey Institute of Technology

Marianne Cornelissen-Kuyt / Wikipedia (CC BY-SA 4.0)

Microplastics zitten in dagelijkse consumentenproducten van cosmetica en tandpasta tot kleding. Een gemiddelde waterzuiveringsinstallatie loost dagelijks tot twee miljoen microplastic deeltjes in het milieu, maar over de impact daarvan is nog maar weinig bekend.

Bepaalde bacteriestammen werden tot dertig keer resistenter.

Onderzoekers van het New Jersey Institute of Technology hebben nu ontdekt dat ze in het slib van zuiveringsstations knooppunten kunnen worden voor resistente bacteriën. Op het oppervlak van de microplastics hechten zich pathogene micro-organismen en residu’s van antibiotica, die zich met elkaar vermengen.

De onderzoekers verzamelden slib uit verschillende zuiveringsstations en vermengden die met zand en plastic om de ontwikkeling van bacteriën na te gaan. Daaruit bleek dat bepaalde bacteriestammen tot dertig keer resistenter werden op het plastic.

Hotspots

‘Recente studies tonen de negatieve effecten aan van de miljoenen tonnen microplastics op ons zoetwater- en oceaanmilieu, maar tot nu toe was de rol van die microplastics in afvalwaterzuivering in onze steden grotendeels onbekend’, zegt Mengyan Li, hoofddocent Scheikunde en Milieuwetenschappen.

De meeste zuiveringsstations niet ontworpen voor het verwijderen van microplastics.

‘Toch blijken die zuiveringsstations echte hotspots te zijn waar verschillende chemicaliën, resistente bacteriën en ziekteverwekkers samenkomen. Ons onderzoek toont aan dat microplastics kunnen dienen als drager en een risico vormen voor het aquatische leven en de menselijke gezondheid als ze aan het waterzuiveringsproces ontsnappen.’

Volgens de wetenschappers zijn de meeste zuiveringsstations niet ontworpen voor het verwijderen van microplastics, en dus komen die voortdurend vrij in het milieu.

Luchtwegeninfecties

Dat kan gevolgen hebben voor de mens, want onder de acht ontdekte bacteriën die vaak meeliften op microplastics zijn Raoultella ornithinolytica en Stenotrophomonas maltophilia, twee opkomende pathogenen die luchtweginfecties veroorzaken.

‘We zien microplastics als kleine bolletjes, maar in werkelijkheid vormen ze een enorm oppervlak waar microben zich aan kunnen hechten’, zegt Li. ‘Als die de waterzuiveringsinstallatie binnenkomen en zich vermengen met het slib, kunnen bacteriën zich eraan hechten en een lijmachtige substantie afscheiden. Als andere bacteriën zich daaraan hechten en groeien, kunnen ze zelfs DNA uitwisselen. Zo kan resistentie zich verspreiden.’