Zimbabwe komt nauwelijks vooruit met armoedebestrijding

De Millenniumdoelen van de Verenigde Naties richten zich onder meer op het halveren van de extreme armoede, het bestrijden van ziekten zoals aids en malaria, en universeel basisonderwijs voor iedereen voor het einde van 2015.

Zimbabwe telt iets meer dan 13 miljoen inwoners, volgens een nationale telling uit 2012. Van de bevolking leeft 67 procent op het platteland en 33 procent in stedelijke gebieden. Volgens cijfers van de overheid is 30,4 procent van de plattelandsbewoners “extreem arm” en geldt dat voor 5,6 procent van de stadsbewoners.

“In de stad blijven is voor velen een betere optie dan op het platteland leven, aangezien je in de stad misschien nog enige kans op werk hebt”, zegt sociaal werker Tracey Ngizari. “Maar het leven is hier wel veel duurder.”

Werkloosheid

Volgens Philip Bohwasi, voorzitter van de Zimbabwaanse Raad voor Sociale Werkers, is honger in de stad vooral een gevolg van werkloosheid. Het Wereldvoedselprogramma (WFP) schat de werkloosheid in het land op 60 procent. “Het huidige onvermogen van de economie om te voorzien in de basisbehoeften van mensen leidt tot honger in veel stedelijke huishoudens. Bijna niemand kan zich nog drie maaltijden per dag veroorloven.”

Te weinig eten is voor veel stedelingen gewoon geworden. Ook voor de 39-jarige werkloze accountant Josphat Madyira uit Harare. “De winkels liggen vol, maar de mensen hebben geen werk en dus geen geld om dagelijks te kopen wat ze nodig hebben. Meestal eten we maar één keer per dag.” Madyira werkte eerder bij een schoenenfabrikant die als gevolg van de slechte economische situatie het bedrijf stil moest leggen. “Mensen zoals ik verkopen nu dingen op straat om te overleven”, zegt hij. “We verkopen alles wat maar verkoopbaar is.”

Uitkeringen

De donorgemeenschap, die vaak voedselhulp geeft aan arme huishoudens op het platteland, doet dat zelden in de stad. “Maar honger heeft ook in de stad desastreuze gevolgen”, zegt Catherine Mukwapati, directeur van Youth Dialogue Action Network. “Donoren hebben daar weinig aandacht voor.”

Zimbabwe heeft in de afgelopen jaren nauwelijks vorderingen gemaakt in de strijd tegen armoede en honger, mede als gevolg van de economische neergang die al sinds 2000 bestaat. Eerder dit jaar besloot het VN-Kinderfonds Unicef daarom in samenspraak met de Zimbabwaanse regering de maandelijkse uitkeringen in steden te verhogen. Sinds 2008 krijgen gezinnen die moeten leven van minder dan 1,25 dollar (1 euro) per dag, een maandelijkse uitkering van 8 tot 16 euro, afhankelijk van het aantal gezinsleden.

“Of het nu in steden is of op het platteland, Zimbabwe telt nog steeds veel mensen die moeten leven van minder dan 1,25 dollar per dag, de grens voor extreme armoede”, zegt ontwikkelingsexpert Obvious Sibanda. “Dat betekent dat het land de Millenniumdoelen op het gebied van honger en armoede voorlopig nog niet zal halen.”