Zuid-Afrika zal nog lang gevolgen dragen van truckersstaking
Fatima Asmal-Motala
14 oktober 2012
Volgens analisten zal de Zuid-Afrikaanse economie nog lang de gevolgen dragen van drie weken durende staking van vrachtwagenchauffeurs. Die is pas afgelopen.
In heel het land vond je de voorbije weken supermarkten met lege rekken, benzinestations zonder brandstof en geldautomaten zonder geld.
Econoom Loane Sharp schat dat de staking de Zuid-Afrikaanse economie 1,3 miljard euro gekost heeft. “Zoiets kun je niet goedmaken wanneer de staking beëindigd wordt omdat het verlies te maken heeft met het stopzetten van leveringscontracten.”
Werkgevers en werknemers waren in juni beginnen onderhandelen over een nieuw loonakkoord maar die sleepten heel lang aan. Begin september gingen de vakbonden over tot een staking. Pas vrijdag kwam er een akkoord voor drie jaar uit de bus, met een loonsverhoging van 10 procent in het eerste jaar, 8 procent in het tweede en 9 procent in het derde jaar.
Tragere groei
Tijdens de staking was het ook tot botsingen gekomen. Daarbij kwam één chauffeur om en raakten er verschillende gewond.
Ook de gemiddelde consument heeft een prijs betaald, zegt onafhankelijk arbeidsmarktanalist Gavin Brown. “De staking in de transportsector heeft de economie duidelijk schade toegebracht omdat het in heel wat sectoren de economische groei voor dit jaar heeft vertraagd, wat tot minder welvaartcreatie en minder belastinginkomsten heeft geleid.
“Nog belangrijker is dat de staking en het geweld na Marikana tot een kleine kapitaalvlucht heeft geleid, en daarvoor zullen we de komende maanden allemaal betalen via inflatie en duurdere import, vooral van petroleum.”
De Marikana-mijn haalde op 16 augustus de internationale krantenkoppen toen bij een staking 34 mijnwerkers werden doodgeschoten door de politie. Het dodental liep nadien nog op tot 46.
Meer loon, minder werk
De staking kan ook de werkgelegenheid in het land negatief beïnvloeden. “Deze stakingen betekenen dat er minder werk zal zijn: per procent extra loon daalt de werkgelegenheid met 0,7 procent.”
Zelfs de stakers zullen de gevolgen voelen, zegt Sharp. “Stakingen zijn niet rationeel, werknemers moeten drie tot vijf jaar weken om de verloren inkomsten terug te verdienen.”
“Dit gebeurt elk jaar”, zegt Sharp. “Elk jaar hebben we een staking en elk jaar vragen de werknemers meer loon dan hun arbeidsproductiviteit kan rechtvaardigen.” Door onredelijke looneisen brengen de vakbonden de Zuid-Afrikaanse concurrentiekracht in gevaar. Als de lonen op productiviteit waren afgestemd, dan zouden werkgevers sneller geneigd zijn meer te betalen dan werknemers vragen, aldus Sharp.