100 euro voor 11.11.11 levert miljarden op voor Zuiden

Bogdan Vanden Berghe

07 november 2007
Opinie

100 euro voor 11.11.11 levert miljarden op voor Zuiden

11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, is ervan overtuigd dat armoede het gevolg is van ongelijke machtsverhoudingen. Dat het niet helpt zoveel mogelijk zakken geld naar het Zuiden te sturen zonder maatregelen die het beleid beïnvloeden.

Thierry Debels, auteur van het boek “Hoe goed zijn de goede doelen?”, is duidelijk een andere mening toegedaan. Hij meet ‘goede’ ontwikkelingssamenwerking af aan het aantal euro’s dat de boer in het Zuiden in zijn handen gestopt krijgt. Geld dat de boer vervolgens meteen moet uitgeven aan eten, medicijnen of het schoolgeld van zijn kinderen omdat hij zelf geen inkomen kan verwerven uit arbeid.
Ontwikkelingssamenwerking zonder structureel begeleidende maatregelen is nutteloos. Beslissingen in andere beleidsdomeinen - zoals handel, landbouw, financiën - hebben vaak een veel grotere impact op de landen in het Zuiden dan ontwikkelingssamenwerking.
De EPA’s - vrijhandelsakkoorden die de Europese producten een onbeperkte toegang tot de Afrikaanse markten moeten verzekeren - kunnen jarenlange inspanningen voor de Afrikaanse boeren met één pennentrek wegvegen. De moeizame introductie van nieuwe teelten en hogere productiviteit van de landbouw waardoor de Togolese boer zijn gezin fatsoenlijk te eten kan geven. Allemaal een maat voor niets?

Educatie en beleidsbeïnvloeding

Om te voorkomen dat ontwikkelingssamenwerking een pleister op een houten been is, investeert 11.11.11 één vierde van de campagneopbrengst in educatie en beleidsbeïnvloeding. Omdat wij de mensen uit het Zuiden een stem willen geven in het Noorden. Helaas laten resultaten van politiek werk zich niet altijd en eenvoudig meten. Toch enkele voorbeelden.
De herziening van één bepaald mijncontract zal de Congolese staat de komende vijf jaar 5 miljard dollar opleveren, drie keer meer dan de Europese ontwikkelingssteun aan Congo. De Congolese machthebbers, bedrijven en de Wereldbank hebben deze bodemrijkdommen jarenlang ontgonnen zonder dat de gewone Congolees er iets aan had. Na jaren van druk uitoefenen, politieke contacten op alle niveaus - samen met onze leden - werkt men nu aan een herziening van de mijncontracten zodat de winsten in Congo blijven.
11.11.11 steunde in 2006 de verkiezingen in Congo, door lokale organisaties te steunen die hier rond politiek werk leveren en, heel concreet, door observatoren te sturen. Dat geld wordt dus niet gebruikt om scholen te bouwen, maar heeft er wel mee voor gezorgd dat de eerste verkiezingen in 40 jaar goed verlopen zijn. Congo heeft nu een democratisch verkozen regering.

Draagvlak

Maar beleidswerk alleen is niet voldoende. Zonder draagvlak zal geen enkele politicus bereid zijn om ook maar iets te doen op structureel vlak. Vandaar de folders die u in uw brievenbus krijgt en de acties die we met de regelmaat van de klok lanceren. Het publiek in het Noorden kan politici onder druk zetten zodat ze structureel iets aan de onrechtvaardigheden zouden doen.
De grote ‘make poverty history’ campagne van 2005 bracht onmiddellijk geld op voor het Zuiden: 40 miljard dollar schuldkwijtschelding. Dankzij een schuldkwijtschelding aan Tanzania gingen in 2004 1,6 miljoen meer kinderen naar school dan in 2001. Veel ngo’s - waaronder 11.11.11 - zijn eens begonnen als caritatieve organisaties. 40 jaar later heeft ontwikkelingssamenwerking een moderner - en vooral een veelzijdiger - gezicht.
Er zijn ngo’s die enkel en alleen educatief werk doen. Anderen specialiseren zich in noodhulp, nog anderen in campagnematig en politiek werk. Weer anderen doen aan structurele zuidwerking met capaciteitsopbouw in een welbepaalde sector en tenslotte zijn er ook caritatieve organisaties. 11.11.11 kiest resoluut voor een structurele aanpak met een belangrijk accent op politiek werk. Geen enkele aanpak is de enige juiste. Ontwikkelingssamenwerking is geen of-ofverhaal. Het is een en-enverhaal. Educatief werk én projecten in het Zuiden én ondersteuning van organisaties in het Zuiden én politiek werk.
Bogdan Vanden Berghe, algemeen secretaris 11.11.11