Aspirine is misschien nieuw wapen tegen aids

Het lijkt een sprookje, maar een eenvoudig geneesmiddel als aspirine kan mogelijk een rol spelen in de strijd tegen aids. Verkennend onderzoek wijst op een verminderde besmetting bij vrouwen in Afrika, schrijven de Canadese wetenschappers Colin Graydon en Monika Kowatsch.

Met jaarlijks bijna twee miljoen nieuwe besmettingen en een miljoen overlijdens is de hiv-epidemie nog lang niet overwonnen. Vandaag leven zo’n 37 miljoen mensen met de ziekte, van wie meer dan de helft vrouwen.

‘Wat als we, in plaats van het virus zelf aan te vallen, mensen minder vatbaar zouden kunnen maken voor hiv?’

De meeste hiv-besmettingen gebeuren via geslachtsverkeer. Gelukkig kan de kans op de ziekte verminderd worden, onder meer door condoomgebruik of circumcisie, of door geneesmiddelen zoals een microbicide gel of een combinatie van profylactische geneesmiddelen zoals PrEP. Alleen, die methoden zijn voor veel mensen niet altijd mogelijk of dragen een stigma.

Maar wat als we, in plaats van het virus zelf aan te vallen, mensen minder vatbaar zouden kunnen maken voor hiv en tegemoet kunnen komen aan de noden van mensen met een relatief veilig, goedkoop en makkelijk te verkrijgen geneesmiddel zonder stigma? Dat is de rol die aspirine misschien wel kan spelen.

Het lijkt op een sprookje, maar de eerste resultaten van onze verkennende studie suggereren dat dat sprookje werkelijkheid zou kunnen worden. En er zit een stevige wetenschappelijke logica achter de werking.

Doelcellen

Het idee is ontstaan in ons partnerschap met vrouwen in Nairobi dat al dertig jaar bestaat. Die langdurige samenwerking heeft geleid tot de start van een gezondheidscentrum dat bijna vijftigduizend sekswerkers helpt met preventie en behandeling, en dat vaak door de Wereldgezondheidsorganisatie en Unaids als model wordt genoemd.

Opvallend is dat veel van deze vrouwen van nature resistentie vertonen aan hiv, omdat ze erg weinig ontstekingsparameters vertonen in hun bloed en vagina. Dat is belangrijk omdat die ontsteking de kans op hiv-besmetting kan verhogen door meer immuuncellen te leiden naar de plek van de ontsteking, inclusief de cellen die hiv zo graag besmet, de zogenaamde hiv-doelcellen. Bovendien activeert ze die hiv-doelcellen waardoor ze vatbaarder worden voor virale infectie en hiv meer kans geven om zich binnen die cellen te vermenigvuldigen.

Aspirine

De grote vraag die we in onze studie stellen is deze: zou aspirine als ontstekingsremmer het aantal hiv-doelcellen kunnen verminderen en maken dat ze minder snel geactiveerd worden? Om die vraag te beantwoorden, kwantificeerde ons lab de hiv-doelcellen in het bloed en de vagina van 37 Keniaanse vrouwen. Vervolgens namen ze zes weken lang aspirine in en werden de cellen opnieuw geteld.

‘Aspirine lijkt de structurele integriteit van de huid in de vagina te verbeteren, wat mogelijk ook hiv kan helpen voorkomen door de toegang van het virus te beperken’

De resultaten, gepubliceerd in het vakblad Journal of the International AIDS Society, tonen aan dat aspirine de frequentie van vaginale hiv-doelcellen met ongeveer 35 procent verminderde én dat ze minder snel geactiveerd werden.

Bovendien leek aspirine de structurele integriteit van de huid in de vagina te verbeteren, wat mogelijk ook hiv kan helpen voorkomen door de toegang van het virus te beperken naar meer doelcellen in het bloed.

We probeerden ook een ander ontstekingsremmend middel, hydroxychloroquine (HCQ). HCQ is minder bekend dan aspirine. Het werd vroeger gebruikt als populair middel tegen malaria en is nog steeds een geneesmiddel tegen auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis. Ook HCQ leek de ontsteking in de vagina te verminderen, maar op een licht andere manier.

 

Steun ons unieke non-profit mediaproject en word proMO*.

Je ontvangt ons magazine en geniet van een pak andere voordelen. 

Je maakt MO* mee mogelijk en steunt ons in onze missie.

Voor € 4,60/maand of € 60/jaar.

Ik word proMO*

Andere aanpak

PrEP (een dagelijkse behandeling met anti-hivgeneesmiddelen als preventie) wordt vaak gebruikt in de vorm van een vaginale gel, maar het werkt niet bij vrouwen met genitale ontsteking.

De volgende stap is een klinische test of aspirine de ontsteking kan verminderen bij vrouwen die PrEP gebruiken en zo het aantal hiv-besmettingen bij vrouwen in risicogroepen kan verminderen, zoals sekswerkers. Deze groep vraagt zelf om nieuw onderzoek naar het gebruik van aspirine om hiv te voorkomen.

Als we in dat onderzoek slagen, zou aspirine het eerste geneesmiddel zijn dat zich richt op de patiënt, eerder dan op het virus, om hiv te voorkomen. Door die aanpak is aspirine minder kwetsbaar voor hiv-resistentie.

We zijn nog niet zover dat we aspirine kunnen aanbevelen in de strijd tegen hiv, maar de mogelijkheid dat we een nieuw middel hebben in de strijd tegen een virus dat al 35 miljoen mensen heeft gedood, kan alleen maar goed nieuws zijn. Zeker als het een veilig, goedkoop, makkelijk verkrijgbaar en niet-stigmatiserend middel als aspirine is.