#BringBackOurGirls: te mooi om waar te zijn?

Sinds een tweetal weken staat Nigeria door de ontvoering van meer dan 200 schoolmeisjes in Chibok als nooit tevoren in de mondiale schijnwerpers. De 24/7 nieuwsmedia hebben zich op het land gegooid, de internationale solidariteit is hartverwarmend. Westerse leiders stellen redding in het vooruitzicht. Jammer, maar het is veel te mooi om waar te zijn. De media vertellen ons niet alles over het ontvoeringsdrama. De internationale solidariteitsacties worden ook overschaduwd door een mogelijke militaire interventie.

  • CC BY-NC 2.0 Michael Fleshman Een #BringBackOurGirls actie in New York, 3 mei 2014. CC BY-NC 2.0 Michael Fleshman

Een tweetal weken geleden werden meer dan tweehonderd schoolmeisjes ontvoerd in Chibok, in het hoge noordoosten van Nigeria. Kort daarop werden er aan de vooravond van het Wereldeconomisch forum in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja twee bomaanslagen gepleegd. Zowel de ontvoering als de bomaanslagen werden onmiddellijk toegeschreven aan Boko Haram.

Sinds het overlijden van president Umaru Musa Yar’Adua in mei 2010 en de daarop volgende machtsovername door toenmalig vice-president Goodluck Jonathan in april 2011 voert deze wahabistische moslimbeweging een bijzonder gewelddadige politiek-religieuze machtsstrijd voor een shariastaat in het Noorden van Nigeria.

Senaatsvoorzitter, David Mark, liet in de Nigeriaanse krant Punch optekenen dat Nigeria nu in staat van oorlog verkeert. Volgens hem gaat het over een opstand die politiek wordt ondersteund. Zowel de ontvoering van de schoolmeisjes als de bomaanslagen in hoofdstad Abuja werden daarna via videoboodschappen opgeëist door Boko Haram.

Boko Haram à la minute

Sindsdien volgen de westerse media – haast à la minute – dit ontvoeringdrama op de voet. De afgelopen jaren bleef de media-aandacht voor de terreur van Boko Haram beperkt tot korte verslaggeving over de feiten, maar nu verschijnen er talrijke artikels over het ontstaan en de doelstellingen van Boko Haram en wordt hun leider psychologisch doorgelicht.

Ongezien is ook de groeiende internationale solidariteit voor de Nigeriaanse protestacties. In Nigeria begonnen deze protesten klein, aangevoerd door vrouwbewegingen en vast en zeker met steun van de pas gevormde APC coalitie van oppositiepartijen. Deze protesten worden nu ook ondersteund door de vakbonden en allerhande democratische strijdbewegingen zoals de Change Movement Nigeria van muzikant Seun Kuti, één van de zonen van Afrobeat legende Fela Kuti. 

We are the world

De hashtag #BringBackOurGirls werd volgens BBC Africa ondertussen al meer dan 3,5 miljoen keer rondgetweet. Iedereen wil de meisjes terug. Wereldleiders zoals de Engelse premier David Cameron, de Franse president François Hollande, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry en China’s eerste minister Li Keqiang hebben militaire, logistieke en raadgevende hulp aangeboden.

De groeiende internationale solidariteitsacties voor de ontvoerde schoolmeisjes zijn hartverwarmend, zeker in tijden dat de klassieke Noord-Zuidsolidariteit onder druk lijkt te staan. Geen onbelangrijk detail: deze protesten worden buiten Nigeria door de Nigeriaanse diaspora georganiseerd. En dat wil zeggen dat deze keer het Westen niet op eigen houtje het draagvlak creëert voor solidariteit en hulpacties.

Toch valt het evengoed op dat wereldleiders en beroemdheden deze internationale solidariteitsacties lijken aan te wenden om de publieke opinie te kneden voor iets meer dan de aangeboden hulpacties. Nigeriaanse politici, schrijvers en artiesten, maar evengoed talrijke gewone Nigerianen verwelkomen de buitenlandse hulp, maar de vrees bestaat dat de westerse pers toch niet alles onthult wat tot voor kort verborgen bleef.

Er wordt niets gezegd over hoe de ontvoerde schoolmeisjes de inzet zijn van een politieke machtsstrijd ter voorbereiding van de komende presidentiële verkiezingen in 2015. De grote stroom aan videoboodschappen van Boko Haram wordt niet kritisch geanalyseerd, terwijl er met die beelden wordt geknoeid zoals de opvallende ‘samenstelling’ van de beelden over de aanval op de legerbarakken in Maiduguri, de hoofdstad van de noordoostelijke deelstaat.

We horen niet hoe sommige persoonlijkheden uit het middenveld in Nigeria zich verzetten tegen een militaire interventie

Met deze beelden probeerde Boko Haram de indruk op te wekken dat ze in grote getallen de barakken aanvielen en zelfs niet op weerstand stootten. We horen ook niet hoe sommige persoonlijkheden uit het middenveld in Nigeria zich verzetten tegen een militaire interventie en hoe ze waarschuwen voor de nefaste gevolgen van een nieuwe oorlog tegen terreur in de noordoostelijke savanne.

Tijdens zijn laatste zondagsmisviering haalde Pastor Tunde Bakare, de voormalige running mate van de noordelijke presidentskandidaat Muhammudu Buhari, stevig uit naar de door VS aangeboden hulp. Met oude opnames van zijn missen vertelt hij zijn kerkgangers over zijn nachtvisioen in 2005, toen de geest van de Heer hem naar het Witte Huis voerde, waar hij voormalig president Bush erop betrapt plannen te smeden voor een inval in Irak en hem toeroept: ‘Zolang ik leef, is Nigeria niet Irak.’

De bekende mensenrechtenactivist Shehu Sani parafraseerde op zijn Facebook dan weer met de nodige ironie de geschiedfilosofische opvattingen van de Duitse filosoof Hegel over Afrika: ‘Het gaat heel moeilijk worden. Het is een uitgestrekt land. Dit gaat geen makkelijke taak worden.’ Tijdens een interview met Sahara reporters merkte oprichter en politiek activist Omoyele Sowore smalend op dat Amerikaanse soldaten de hitte in Borno niet zullen kunnen verdragen.

Welke schoolmeisjes?

Na de bekendmaking van de ontvoering van de schoolmeisjes werd de echtheid ervan meteen in vraag gesteld. Maar ondertussen twijfelt men er niet meer aan dat meer 200 schoolmeisjes worden vermist. Dat betekent niet dat alle wantrouwen of elke samenzweringstheorie ontzenuwd is.

De gouverneur van de noordoostelijke deelstaat Borno, Kashim Shettima (APC), wordt samen met de schooldirectie ervan beschuldigd dit ontvoeringsdrama op touw te hebben gezet en de ouders hiervoor te hebben betaald. Deze hypothese werd onderbouwd met een reeks vragen over onder meer de ontbrekende foto’s en namen van zowel de ontvoerde meisjes als de ouders.

Maar deze hypothese werd niet veel later onderuitgehaald door een publicatie van de namen van de ontvoerde schoolmeisjes door de Christian Association of Nigeria, een koepelorganisatie die belangen van alle christelijke kerken in Nigeria behartigt.

Tot nu toe herkenden ouders slechts vier meisjes als hun dochters in deze groep van een tachtigtal meisjes

Kort daarop stuurde Boko Haram ook een nieuwe videoboodschap de wereld in waarin Shekau vertelt de meisjes te hebben bekeerd. Na zijn toespraak krijgen we ook beelden te zien van een groep meisjes in hijab en met op de achtergrond meisjes die een vlag vasthouden met de echte naam van de organisatie, jama’atu ahlis sunna lidda’awati wal-jihad, erop. Maar tot nu toe herkenden ouders slechts vier meisjes als hun dochters in deze groep van een tachtigtal meisjes.

Wat deze beelden ook opmerkelijk maakt, is dat de meisjes eerst in Hausa -kort samengevat- samen zeggen dat deze wereld niet van hun is, maar dat hun levens aan Allah toebehoren. Daarna zingen ze samen in het Arabisch soera Al Fatiha (de 0pener). Maar hoe kunnen deze ontvoerde meisjes op korte tijd in koor deze gebedssoera relatief goed zingen als er op de lijst van CAN vooral christelijke namen staan?

De kwestie wordt nog vreemder als de Nigeriaanse veiligheidsdiensten nu ook het bericht de wereld insturen dat ze al enkele jaren geleden Shekau hebben uitgeschakeld. Doet de spreker in de videoboodschappen zich slechts voor als de voormalige rechterhand van Mohamed Yusuf, de geestelijke leider van de zogenaamde Yusufiyah? Worden de schoolmeisjes in de videoboodschap opgevoerd als ontvoerde christelijke meisjes die zopas op gedwongen wijze hun shadada deden en al meteen de eerste soera uit de Koran in koor vrij goed weten te zingen?

In Nigeria is niets wat het lijkt te zijn, en het is niet uit te sluiten dat die vaststelling ook in deze pijnlijke kwestie geldt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.